10. Stanisław Ignacy Witkiewicz - Portret kobiety, 12 VIII 1938

  • Poprzedni

    Poprzednia praca

    Stanisław Ignacy Witkiewicz Witkacy
    - Pejzaż zimowy z rzeką, 1906

  • Następny

    Następna praca

    Stanisław Ignacy Witkiewicz Witkacy
    - Portret Jerzego Mieczysława Rytarda, 1922

wszystkie obiekty

Opis obiektu

„Portret kobiety wykonany w sierpniu 1938 r. bardzo dobrze spełnia te założenia, choć artysta nieco urozmaicił dość typowy wizerunek wprowadzając nietypowe oranżowe tło rozświetlające głowę i ramiona modelki. Ponadto jej popiersie wyrasta jakby z puszystych czarnych piór nadając całości lekkość oraz element fantazji. Staranne opracowanie głowy oraz włosów ułożonych w misterne pukle, podobnie jak powiększenie oczu o nieruchomym, jakby „szklanym” spojrzeniu to cechy charakterystyczne dla portretów wykonywanych przez Witkacego w 2. połowie lat trzydziestych, kiedy modę kształtował rodzący się wówczas kult gwiazd fi lmowych oraz ich fotosy. (…) Sierpień 1938 r. Witkacy spędzał w Zakopanem realizując dość liczne zamówienia portretowe, walcząc z fiskusem dopominającym się o zapłatę zaległych podatków i próbując dojść do siebie po kolejnym zerwaniu z Czesławą Oknińską, z którą był związany od 1929 r. Jednak przeciwności życiowe najwyraźniej nie przeszkadzały mu w nadzwyczaj starannym wykonywaniu pracy. Portret kobiecy z 12 sierpnia jest kolejnym tego przykładem”.
(z ekspertyzy Anny Żakiewicz)

Proweniencja

Warszawa, kolekcja prywatna

Biogram artysty

Lepiej jednak skończyć nawet w pięknym szaleństwie niż w szarej, nudnej banalności i marazmie.

– Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkiewicz S. I., Czysta Forma w teatrze, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1986, s. 97)

 

Stanisław Ignacy Witkiewicz – Witkacy – był pisarzem, dramaturgiem, grafikiem, karykaturzystą, malarzem, a przede wszystkim portrecistą. To jeden z czołowych przedstawicieli polskiej sztuki początku XX wieku, syn malarza i twórcy stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza. Ojciec był zdania, że tradycyjne szkolnictwo jest ograniczające, dlatego małego Stasia uczyli w domu nauczyciele pozwalający mu na samodzielne rozwijanie zainteresowań. Z jednej strony otrzymał on wykształcenie rozległe, z drugiej zaś niesystematyczne. Stało się to w dorosłym życiu artysty przyczynkiem do kąśliwych uwag zarzucających mu brak dyscypliny w logicznym formułowaniu poglądów.

W trybie przyśpieszonym skończył kurs oficerski i we wrześniu 1915 roku odkomenderowano go na front w stopniu podchorążego. Został dowódcą czwartej kompanii, a w uznaniu zasług w lipcu 1916 roku mianowano go podporucznikiem elitarnej Lejb-Gwardii Pułku Pawłowskiego. W tym samym miesiącu Witkacy został ciężko ranny podczas bitwy koło wsi Witoneż w zachodniej części Ukrainy (wśród przeciwników armii rosyjskiej były tam oddziały Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego). Na front już nie powrócił. Zwolniony z wojska pod koniec 1917 roku był świadkiem rewolucji październikowej. Zdaniem części badaczy brał w niej udział i nawet został przez żołnierzy wybrany komisarzem politycznym, choć brak na to dowodów. Sam Witkacy, powściągliwy w udzielaniu informacji o rosyjskich doświadczeniach w tamtych latach napomykał, że wśród pułkowych oficerów był jedynym, który podkomendnych nie karał cieleśnie.

Swój kunszt artystyczny młody Witkiewicz rozwijał w krakowskiej ASP w pracowni samego Józefa Mehoffera. Podobnie jak ojciec był nie tylko artystą, ale i teoretykiem – autorem m.in. teorii Czystej Formy, wedle której sztuka nie powinna naśladować rzeczywistości, lecz budzić uczucia metafizyczne, a poszczególne elementy dzieła powinny być skomponowane w taki sposób, aby jego struktura umożliwiła jednostce zaznanie „metafizycznej dziwności”.

Dość szybko jednak, bo w już w 1925 roku Witkacy zrezygnował z tak zwanego malarstwa istotnego, poświęcając się sztuce portretowej. Jego teorie nie zostały przyjęte ze zrozumieniem przez środowisko artystyczne, czuł się w związku z tym wypchnięty poza jego margines i rozgoryczony. Dał temu wyraz w powieści „Pożegnanie jesieni” (1925) pisząc: „Minęły czasy metafizycznej absolutności sztuki. Sztuka była dawniej jeśli nie czymś świętym, to w każdym razie „świętawym” – zły duch wcielał się w ludzi czynu. Dziś nie ma w kogo – resztki indywidualizmu życiowego to czysta komedia – istnieje tylko zorganizowana masa i jej słudzy. Od biedy zły duch przeniósł się w sferę sztuki i wciela się dziś w zdegenerowanych, perwersyjnych artystów. Ale ci nikomu już nie zaszkodzą ani pomogą: istnieją dla zabawy ginących odpadków burżuazyjnej kultury”.

Założył Firmę Portretową „S. I. Witkiewicz”, dla działalności której opracował szczegółowy regulamin: „Ponieważ, jak mi to kiedyś w tramwaju powiedział Axentowicz, portrecista powinien mieć nerwy jak postronki, stworzyłem sobie regulamin, który ma pozory humorystyczne, a jest wynikiem ponurych doświadczeń. (...) Dlatego przyjąłem zasadę: KLIENT MUSI BYĆ ZADOWOLONY. Wszelka krytyka i poprawki są wykluczone” (Witkiewicz S. I., Regulamin Firmy Portretowej, 11 IV 1925 r.). Jego portrety malowane pastelami i kredkami na papierze podlegały surowej typologii. Nierzadko powstawały pod wpływem silnie odurzających leków, alkoholu i narkotyków – Witkacy dokumentował swój stan firmując prace specjalnym autorskim kodem. Różnorodność stworzonych w ten sposób wizerunków jest ogromna. Fantazja i humor jakimi operował artysta sprawiają, że każdy z nich jest wyjątkowy. Działalność portretowa Witkacego przyniosła mu sławę i uznanie, stając się jednocześnie jednym z najdłużej trwających cyklów malarskich w historii polskiej sztuki nowoczesnej.

Nr katalogowy: 10

Stanisław Ignacy Witkiewicz(Witkacy) (1885 - 1939)
Portret kobiety, 12 VIII 1938


pastel, papier / 64 x 49 cm (w świetle oprawy)
sygn. p.d.: (T.B. Ignacy Witkiewicz 12 VIII / 1938 [P] w załączeniu ekspertyza Anny Żakiewicz z 2018 r.


Estymacja:
80 000 - 100 000 zł
18 605 - 23 256 EUR
21 221 - 26 526 USD

Cena sprzedaży:
115 000 zł
26 745 EUR
30 504 USD

AUKCJA DZIEŁ SZTUKI 11 GRUDNIA 2018

11 grudnia 2018 r. godz. 19.00
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa

Wystawa przedaukcyjna:
22 listopada - 11 grudnia, 2018 r.
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa

Kontakt w sprawie obiektów:

galeria@polswissart.pl
tel.: +48 (22) 628 13 67

ZLECENIE LICYTACJI

Zapytaj o obiekt   

Newsletter

Zapisując się na newsletter Domu Aukcyjnego Polswiss Art otrzymujesz: