8. Jacek Malczewski - Lekcja historii

  • Poprzedni

    Poprzednia praca

    Władysław Bakałowicz
    - Wybór biżuterii,

  • Następny

    Następna praca

    Stanisław Łasiński
    - Pejzaż wiejski z kobietą ciągnącą wózek, 1890

wszystkie obiekty

Opis obiektu

Polska – to te pola, miedze, wierzby przydrożne, nastrój wsi o zachodzie słońca, ta chwila tak jak teraz – to wszystko jest bardziej polskie niż Wawel, to jest to co artysta-Polak powinien się przede wszystkim starać wyrazić.

wywiad z Jackiem Malczewskim w Wiadomościach Literackich z 1925 r.

 

Większość najpiękniejszych prac Jacka Malczewskiego znajduje się z w zbiorach muzealnych. Tylko niekiedy rynek dzieł sztuki ma okazję prezentować te znaczące i wyjątkowe dzieła mistrza. Lekcja historii niezaprzeczalnie do nich należy. Powstały w 1916 r obraz przedstawia zasłuchaną w prowadzoną lekcję trójkę dzieci i nauczycielkę. Temat i tytuł obrazu jest nieprzypadkowy. W trudny dla narodu polskiego czas I Wojny Światowej ma zwracać uwagę na nieprzemijające wartości ciągle kultywowane w ojczyźnie, ciągle żywe i ważne. To dzięki tym prawdom przekazywanym z pokolenia na pokolenie najmłodszym będzie możliwa odbudowa państwa. Obraz Lekcja historii niesie ze sobą niezwykłą wymowę patriotyczną. Ze względu na swoją klasę malarską i wartość przekazu stanowi prawdziwą rzadkość na polskim rynku antykwarycznym i nizaprzeczalną ozdobę każdej polskiej kolekcji dzieł sztuki.

Proweniencja

– Kolekcja Art-B
– depozyt Muzeum Narodowego w Warszawie
– kolekcja prywatna – Szwajcaria

Biogram artysty

(…) był od dziecka naturą głęboko uczuciową i poetyczną; tkwiło w nim usposobienie liryczne melancholijne, skłonność do zadumy, smutku i egzaltacji.

(Szydłowski T., Jacek Malczewski. Monografie artystyczne, tom 5., Kraków–Warszawa 1925, s. 7)

 

Absolwent krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych w klasie Jana Matejki i paryskiej École des Beaux-Arts. Urodził się w 1854 roku w Radomiu jako jeden z czwórki rodzeństwa. Gdy miał jedenaście lat, zmarł jego jedyny brat, Teodor, co spowodowało u Jacka zainteresowanie mistycyzmem i duchowością. Wychowany w patriotycznej atmosferze domu rodzinnego oraz kształcony między innymi przez wybitnego literata Alfonsa Dygasińskiego – uczestnika powstania styczniowego – jako malarz obrał wątek patriotyczny za wiodący dla całej swojej twórczości. Jego wyrazem stały się obrazy syberyjskie i kolejne przedstawienia Ellenai, a także wprowadzana symbolika przedmiotów: kajdan, jakuckiej czapki czy wojskowego szynela.

W 1872 roku jego prace obejrzał sam Jan Matejko, który w liście do ojca młodego artysty pisał: „Rysunki kreślone ręką syna Pańskiego Jacka, zdają się wskazywać i obiecywać niepośledni talent malarski, którego rozwinięcia nie należy może zbyt długo przetrzymywać”. Za sprawą tej sugestii Malczewski przerwał naukę w gimnazjum i został przyjęty na pierwszy rok studiów w Szkole Sztuk Pięknych. W 1874 roku, podczas pobytu w Radomiu, namalował swój pierwszy olejny obraz – portret siostry Heleny przy fortepianie. W tym wczesnym okresie tworzył prace w duchu szkoły matejkowskiej, warsztatowo bardzo akademickie. Były to portrety, sceny rodzajowe i dzieła o tematyce patriotyczno-martyrologicznej. Od lat 90. w jego sztuce zaczęły pojawiać się treści symboliczne, przenikające się wzajemnie z wątkami patriotycznymi i biblijnymi, a także literackimi i alegoryczno-fantastycznymi. Ponadto nieprzerwanie realizował się jako portrecista, malując przy tym z wielką pasją podobizny własne.

W swoim życiu Malczewski sporo podróżował. W latach 1884-1885 wziął udział w naukowej ekspedycji Karola Lanckorońskiego do Małej Azji. Zwiedził także Grecję i Włochy. W latach 1885-1886 przebywał przez kilka miesięcy w Monachium. Po powrocie zamieszkał na stałe w Krakowie, gdzie został profesorem w Szkole Sztuk Pięknych (po 1900 roku przemianowanej na Akademię Sztuk Pięknych). Dwukrotnie był mianowany jej rektorem.

W 1886 roku na weselu córki profesorostwa Janczewskich artysta poznał Marię Gralewską, która rok później została jego żoną. W 1888 roku młodym państwu Malczewskim urodziła się córka Julia, a w 1892 roku syn Rafał – dziedzic ojcowskiego talentu i przyszły malarz. W tym samym czasie sztuka Malczewskiego osiąga pełnię dojrzałości. Doświadczenia monachijskie, młodopolska atmosfera Krakowa, a także klimat domu rodzinnego połączyły się i dojrzały w wielkich symbolicznych obrazach Melancholia” (1894) i Błędne koło” (1895-1897). Około 1900 roku artysta związał się z Marią Balową, która była przez lata największą spośród jego muz. Miłość ta zaważyła na charakterze twórczości Malczewskiego, który przedstawiał ukochaną we wszelkich obliczach – jako dumną Polonię, zwycięską Nike, kuszącą Eurydykę, spokojną Thanathos i zwodniczą chimerę.

Malczewski oprócz pracy na krakowskiej akademii, działał aktywnie w tamtejszym środowisku artystyczny i kulturalnym. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” i należał także do Grupy Zero, z którymi licznie wystawiał. W ostatnich latach życia przebywał głównie w Lusławicach i Charzewicach koło Zakliczyna. Pod koniec życia dotknięty ślepotą, zmarł 8 października 1929 roku.

Nr katalogowy: 8

Jacek Malczewski (1854 - 1929)
Lekcja historii, 1916


olej, tektura / 100,5 x 148,5 cm
sygn.l.d. 1916/J.Malczewski
Opisany – katalog Dom Aukcyjny Polswiss Art 14.06.1991, Warszawa 1991 – rocznik Antykwaryczny DAES 1992, Warszawa 1992


Cena wywoławcza:
800 000 PLN


Estymacja:
1 000 000 - 1 500 000 PLN


Cena sprzedaży:
1 650 000 PLN


AUKCJA DZIEŁ SZTUKI

9 czerwca, 2015 r. godz. 19.00
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa

Kontakt w sprawie obiektów

galeria@polswissart.pl
tel.: +48 (22) 628 13 67

ZLECENIE LICYTACJI

Zapytaj o obiekt   

Newsletter

Zapisując się na newsletter Domu Aukcyjnego Polswiss Art otrzymujesz: