Wystawa Sztuki Polskiej w Genewie POLOGNE 50 ANS DE PEINTURE MUSEE D’ART ET D’HISTORIE, Genewa, 24 październik – 29 listopad 1959.
Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, Zachęta, Warszawa, 1959.

Wystawa Sztuki Polskiej w Genewie POLOGNE 50 ANS DE PEINTURE MUSEE D’ART ET D’HISTORIE 24.10-29.11.1959 Geneve, Suisse 1959, poz.118.

Gdy przystępuję do pracy jest we mnie początkowo jedynie niecierpliwa chęć wywołania życia z tej
martwej substancji plastycznej, którą w danej chwili rozporządzam, nieodparta potrzeba przetrwania
tragicznego kręgu samotności, który otacza mnie jak każdego człowieka, potrzeba partnera do
dialogu. Zawsze jednakowo onieśmielony i przejęty, jakbym się o to kusił po raz pierwszy i zawsze
jednakowo niecierpliwy, nie pamiętam w danej chwili o wszelkich zasadach sztuki, o wszelkich
przekazach mojego zawodu. Zderzam za sobą martwe tworzywo, naglę je swoją gorączką, aby zaczęło
oddychać. Gdy rodzi się życie – moment zawsze jednakowo zdumiewający – zaczynam je ostrożnie
rozniecać. Jeszcze jestem silniejszy, usiłuję je formować, chcę mu nadać rytm taki, który by odpowiadał
rytmowi mojego życia, chcę mu nadać maksymalną siłę. Pooli tracę przewagę. Staję wobec czegoś,
co ma swoje własne prawa. Dyskutujemy ze sobą. Gdy mnie przekona, przestaję malować. Często
rozchodzimy się bez zgody i patrzymy na siebie niechętnie. – Jerzy Tchórzewski 1962

cyt. za: Jerzy Tchórzewski. Mistrzowie polskiego malarstwa współczesnego, Art&Business Club, Poznań, 2001, s. 8.

Sądzę, że rolą malarza jest wywoływać życie, przemieniać bierną materię plastyczną w pulsujący życiem organizm. – Jerzy Tchórzewski (Jerzy Tchórzewski. Malarstwo [katalog wystawy], wyd. ZPAP – CBWA „Zachęta”, Warszawa 1969, s. nlb) Jerzy Tchórzewski urodził się w 1928 roku. W czasie okupacji był żołnierzem Armii Krajowej. Po wojnie, w latach 1946-1951, studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1948 roku jako jeden z najmłodszych twórców brał udział w krakowskiej Wystawie Sztuki Nowoczesnej, wydarzeniu, które określiło kształt i charakter formacji nazywanej drugą awangardą w malarstwie polskim. Już w czasie studiów związał się ze środowiskiem późniejszej Grupy Krakowskiej, której stał się współzałożycielem w 1957 roku. Od 1959 roku należał do międzynarodowego ruchu Phases, który zrzeszał artystów tworzących w duchu surrealizmu. Po studiach przeniósł się w 1954 roku do Warszawy, gdzie objął pracownię malarstwa na Wydziale Grafiki ASP. Tchórzewski był twórcą wyjątkowym i osobnym – zupełnie odrzucił postulaty obu dominujących po wojnie kierunków: realizmu socjalistycznego i koloryzmu, zwracając się w kierunku malarstwa surrealistycznego i nadrealistycznego. Już od najwcześniejszego figuratywnego okresu twórczości, który przypadł na lata 1948-1955, jego prace miały charakter zbliżony do surrealizmu. Po 1955 roku płótna zdominowały wizje kosmicznych kataklizmów, wulkanicznych erupcji, rozbłyskujących i niknących gwiazd. Z mroku wydobywały się zygzakowate linie błyskawic, spływająca lawa i elektryczne wyładowania. W latach 60. w niektórych kompozycjach pojawiała się postać ludzka przypominająca mitologicznego tytana lub wręcz Prometeusza. Od lat 70. artysta równie chętnie sięgał po tematykę religijną. Treści te zdominowały jego twórczość w latach 80., kiedy związał się z niezależnym ruchem artystycznym działającym w opozycji do reżimu. Jerzy Tchórzewski był artystą cenionym za życia. O jego geniuszu malarskim pisał Tadeusz Różewicz, wspólnie z Tchórzewskim swoje prace pokazywała Alina Szapocznikow. Po sukcesie na Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki w Warszawie (1955) przyszły kolejne kamienie milowe – dwukrotne zaproszenie do udziału w 5. Biennale Sztuki w Sao Paolo (1959 i 1965), 2. Biennale Młodych w Paryżu (1961) i 34. Biennale Sztuki w Wenecji (1968) oraz udział w głośnej wystawie 15 Polish Painters w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (1961). Do najważniejszych wystaw w Polsce zaliczyć należy, oprócz wspomnianych wcześniej, dwa pokazy w Zachęcie: w 1957 roku wspólnie z Szapocznikow oraz indywidualną wystawę w 1969 roku. W 1980 roku odbyła się wielka wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Tchórzewski brał udział w licznych wystawach zbiorowych, w kraju i zagranicą. Jego prace mają w swoich zbiorach największe kolekcje prywatne i instytucjonalne, m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Kielcach, Gdańsku, Szczecinie Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Gallerie Lambert w Paryżu, Museum Folkwang w Essen, Musee des Beaux-Arts w Liege, Musee Cantonal des Beaux-Arts w Lozannie, Galeria Narodowa w Pradze, Fundacja Guibentiana w Lizbonie oraz Muzeum w Rochester.