Poznań, kolekcja prywatna

Paryż, kolekcja prywatna

Motywy mitologii, fantastyki i metafizyki przewijały się szczególnie często w twórczości Biegasa. Około 1910 roku rzeźba Bolesława Biegasa ewoluuje w kierunku rzeźby pełnej. Rozpoczął wtedy cykl rzeźb których tematem były przedstawienia personifikacji planet i gwiazd układu słonecznego. Powstały wtedy rzeźby: Jutrzenka (Wenus), Słońce, Uran, Jupiter i Saturn oraz właśnie prezentowany na aukcji Mars, który jest postacią z mitologii Rzymskiej, odpowiednikiem greckiego Aresa. Symbolizował boga wojny a jego korzenie sięgały aż do kultury Etrusków, kiedy to jeszcze nosił imię Maris. Początkowo był czczony jako bóg związany z porami roku a w szczególności wiosny. Był to okres kiedy pogoda pozwalała wznowić bądź rozpocząć działania wojenne. Jego imieniem nazwano miesiąc w starożytnym rzymskim kalendarzu „mensis Martius”- czyli Marzec. Mars był ojcem Romulusa i Remusa. Rzymianie szczególnie czcili Marsa licząc na jego wsparcie w wojnach przez nich prowadzonych. Uważali, że ich miasto ma szczególne względy u boga wojny, skoro zostało założone przez jego synów. Wszystkie rzeźby Biegasa z cyklu bóstw przedstawiały popiersia postaci, które noszą nakrycia głowy udekorowane przypisanymi im atrybutami. Twarze bohaterów są zgeometryzowane, mają głęboko osadzone oczy, gra światła podkreśla ich przenikliwe spojrzenia i charyzmatyczne oblicza. Stanowią jeden z ciekawszych przykładów odwołania się do mitologii w polskiej sztuce.

Bolesław Biegas to jeden z najwybitniejszych polskich modernistycznych malarzy i rzeźbiarzy. Przyszedł na świat w 1877 roku w małej wiosce na Mazowszu. Po wczesnej stracie obojga rodziców, pracował jako pomocnik stolarski, terminował też w pracowni snycerskiej w Warszawie. W roku 1896 jego rzeźbami w glinie zainteresował się lekarz z Ciechanowa, Franciszek Rajkowski, który objął Biegasa opieką i ułatwił dalszą pracę rzeźbiarską. Wykonane w tej wczesnej fazie twórczości rzeźby, czerpiące inspirację z życia mazowieckiej wsi, artysta pokazał na wystawie w Warszawie, czym przyciągnął uwagę krytyków. Wśród piewców talentu młodego rzeźbiarza znaleźli się Aleksander Świętochowski, Aleksander Rzewnicki i hrabia Adam Krasiński. Wkrótce Biegas rozpoczął studia w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Pod wpływem Stanisława Przybyszewskiego szybko odrzucił zasady nauczania akademickiego, co poskutkowało wydaleniem go z uczelni. W tym samym czasie prace młodego rzeźbiarza podbijały już Wiedeń i Monachium. W 1901 roku wyjechał na stałe do Paryża. Związał się ze środowiskiem polskim, przyjaźniąc się zwłaszcza ze znakomitą artystką Olgą Boznańską. Został członkiem Polskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego, któremu pod koniec życia zapisał cały majątek i dorobek artystyczny. Pierwsze lata w Paryżu to niekończące się pasmo sukcesów. Biegas wystawiał swoje prace na salonach czasopisma „La Plume”, salonach niezależnych i jesiennych, a także na ekspozycjach Société Nationale des Beaux-Arts. Indywidualne wystawy artysty odbywały się w paryskiej Galerie A. Seligmann (1911, 1925), Galerie Bernheim-Jeune (1929) i Galerie Arts et Artistes Polonais (1932), oraz w londyńskiej Arlington Gallery (1930). Swoje prace pokazywał ponadto w Petersburgu, Kijowie, Rzymie i Amsterdamie. Po I wojnie światowej zarzucił rzeźbę na rzecz malarstwa. Pochłonęła go symbolistyczna sztuka Moreau i Bocklina, zafascynował się dekoracyjnością okresu secesji. W dziedzinie malarstwa, do jego najbardziej oryginalnych dzieł należą „portrety sferyczne” – seria, którą Biegas zapoczątkował w 1918 roku. Przedstawiały one przede wszystkim okultystyczne wizerunki tajemniczych kobiet, ale także portrety politycznych przywódców i dyktatorów. W latach 20. Artysta stworzył cykl obrazów o charakterze onirycznym i erotycznym, zatytułowany „Mistyka nieskończoności”. Dzieła zostały pokazane po raz pierwszy w 1925 roku, w Galerie André Seligmann w Paryżu i przyjęte bardzo entuzjastycznie. Ich kontynuację stanowił cykl „Sławni ludzie” z lat 30. Przez środowisko paryskie Biegas uznawany był za artystę awangardowego, na długo przed fowistami, kubistami i futurystami. Powszechnie uważany jest za czołowego przedstawiciela kierunku symboliczno-secesyjnego. Niemniej jego zróżnicowana i bogata twórczość nosi cechy silnej indywidualności. Tymczasem po II wojnie światowej artysta popadł w zapomnienie. Ponowne zainteresowanie jego twórczością narodziło się w latach 70., gdy polscy i francuscy historycy sztuki zajęli się badaniem jego spuścizny, przygotowując wystawy i opracowania, m.in. monumentalny katalog dzieł Biegasa, wydany dzięki Bibliotece Polskiej w Paryżu przez Xaviera Derynga.