Warszawa, kolekcja prywatna
Polswiss Art, aukcja 17.03.2020, poz. 76
Warszawa, kolekcja prywatna

Jarosław Modzelewski obrazy 1977-2006, red. Jan Michalski, wyd. Zderzak, Kraków 2006, s. 175

Na sznurze wiszą trzy wieszaki, ubrane w koszule, które zdają się być zanurzone w niebieskiej farbie. Zabrudzone mankiety oraz dół ubrań zlewa się z błękitem tła i podłogi. Świadkiem tej surrealistycznej a mimo wszystko codziennej sytuacji jest czarny stolik, który podtrzymuje kompozycję aby nie runęła w prawym kierunku. Czy obraz jest o tytułowych koszulach („Zjednoczone koszule”), o stoliku, czy jednak o człowieku?

Praca powstała w 1990 roku, jest to sam początek wolnej Polski. Doświadczenia przeszłości są jeszcze bardzo aktualne, pomimo, że przyszłość stoi już u progu i zdaje się być niezwykle obiecującą. W pracy, w której tytule artysta użył słowa „zjednoczone” szukamy politycznych aluzji. Malarstwo Modzelewskiego jest prowadzone niezwykle konsekwentnie. Płaskie plamy barwne, uproszczone sylwetki, wyraziste kolory – są to bardzo charakterystyczne cechy twórczości malarza. Nie sposób ich pomylić z pracami kogoś innego. Wszystko to sprawia, że prace są bardzo estetyczne, ale przede wszystkim wydają się kryć tajemnice i mieć wiele zaklętych symboli. Tematyka prac Modzelewskiego zdaje się być trywialna, opowiadająca o przyuważonych sytuacjach z życia codziennego. Okres, w którym artysta tworzył był niezwykły, pełen zmian w ustroju Polski i dynamicznego rozwoju, dlatego obrazy przedstawiające niewinne kompozycje zdają się mimo wszystko kryć ducha tamtych czasów. Prace są niezwykle inteligentne, silne i mocne. Ich prosta forma wciąga nas, traktujemy ją jak rebus szukając odpowiedzi na zaklęty przekaz obrazu pomiędzy przedmiotami codziennego użytku czy namalowanymi zwykłymi sytuacjami.

Modzelewski dobiera tematy intuicyjnie. W prostych sytuacjach i obserwacjach dopatruje się scen, które przeniesione na płótno nabierają znaczenia. Pewnie namalowane koszule naprawdę kiedyś wisiały jedna obok drugiej jak trzy wyprężone postacie u których nóg spoczął czarny piesek w postaci małego stołeczka. Możliwe, że ubrania były czymś wybrudzone a może była to inwencja malarza w zastanej kompozycji. W książce „Jarosław Modzelewski obrazy 1977 -2006” wydanej przez Galerię Zderzak w 2006 roku Marta Tarabuła pisze o pracowni malarza: „Zabawki z odpustu, proste narzędzia, gumowa rękawica, zardzewiałe kolanko, para butów pod taboretem, przenośne głośniki – rzeczy nieważne, przedmioty, które znalazły się w zasięgu wzroku. Niektóre tylko, jak ubrania spod Hali Mirowskiej sportretowana w obrazie „13 zł”, autor dokupił w natchnieniu.” Następnie Marta Tarabuła cytuje Modzelewskiego „Trzy sweterki (jeden przez głowę) i spodnie na gumkę, wszystko po 3 zł sztuka, plus niebieski wieszak za złotówkę. Dobry zakup, wisiały na płocie jak gotowa inspiracja. Rozpoznałem ją, bo dziesięć lat temu namalowałem obraz – Zjednoczone koszule” (Jarosław Modzelewski obrazy 1977-2006, red. Jan Michalski, wyd. Zderzak, Kraków 2006, s. 38.)

Urodzony w Warszawie malarz i rysownik. Dyplom z malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych uzyskał w pracowni prof. Stefana Gierowskiego w 1980 roku. Do 2020 roku prowadził pracownię malarstwa na macierzystej uczelni. Modzelewski jest współtwórcą Gruppy – jednego z najważniejszych ugrupowań polskiej sztuki współczesnej, z którym na przestrzeni lat 1982-1992 uczestniczył w ponad 30 wystawach. Członkowie Gruppy poprzez swoje malarstwo, a także liczne akcje i wystąpienia dawali wyraz swojemu stosunkowi do trudnej sytuacji politycznej wynikającej z wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Ich postawę odzwierciedlały również teksty publikowane w założonym przez Gruppę czasopiśmie „Oj dobrze już” (1984–1988), którego Modzelewski był współwydawcą. W 1991 roku wspólnie z kolegami z Gruppy, Markiem Sobczykiem, Ryszardem Woźniakiem oraz Piotrem Młodożeńcem, Modzelewski założył i do 1996 roku prowadził prywatną Szkołę Sztuki w Warszawie. Artysta ma w swoim dorobku szereg prestiżowych wystaw indywidualnych w Polsce i na świecie. Jego prace znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie i Poznaniu, Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz w kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą. Artysta jest laureatem m.in. II Nagrody Biennale Malarstwa Młodych „Droga i Prawda” (1987 r.), „Paszportu Polityki” (1998) i Nagrody Rektora ASP „Pegaz” (2003 i 2012). Ma na koncie również Nagrodę im. Jana Cybisa (2004) i XIII edycję Nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego (2014). Często określany jako „malarz ikon codzienności”, w swojej twórczości Modzelewski podejmuje wątki polityczne, literackie, historyczne i egzystencjalne. Z równym zainteresowaniem traktuje temat martwej natury i pejzażu, za każdym razem ujmując go w sposób umowny, uproszczony, ale nie przekraczający granicy realizmu. Artysta podkreśla, że punktem wyjścia jest dla niego obserwacja rzeczywistości. Konkretne zaistniałe sytuacje są dla niego powodem i pretekstem do podejmowanego trudu tworzenia. Modzelewski przygląda się światu z akceptacją niepozbawioną poczucia humoru. Czasami jego uwagę przyciąga jeszcze coś ponad zarejestrowaną sytuacją – może to być ciekawa barwa, charakterystyczna kompozycja, rodzaj światła. Jego wzrok szuka takich punktów, które wyzwolą potencjał do działania, a których efektem końcowym jest obraz.