Warszawa, kolekcja prywatna Polswiss Art, aukcja 13.12.2022, poz. 59 Warszawa, kolekcja prywatna dar od artysty

Charakterystyczna niebieska linia, kojarzona z twórczością Edwarda Krasińskiego, pojawiła się u niego po raz pierwszy w 1970 roku, podczas przyjęcia organizowanego w domu artysty w Zalesiu Górnym pod Warszawą. Wówczas Krasiński oznaczył parę drzew i dwie dziewczynki taśmą typu blue scotch. Od tego momentu wykorzystywał ją w swojej sztuce wielokrotnie. Niebieska linia pojawiała się na ścianach galerii, w labiryntach stworzonych na potrzeby wystaw, na Biennale w Tokio, gdzie kolor został zamieniony na słowo „blue” oraz w wielu innych miejscach. Artysta wykorzystywał do pracy zawsze tą samą taśmę. „Pojawia się ona na wszystkim i wszędzie z nią docieram. Nie wiem, czy jest to sztuka. Ale na pewno jest to Scotch blue, szerokość 19 mm, długość niewiadoma” – mówił artysta. Niebieska taśma pozostawała zawsze tym czym jest, nadając innym rzeczom nowe konteksty. Nie przekształcała ich definicji, ale podkreślała i uwypuklała ich znaczenie. Co więcej, Krasiński przytwierdzał do ścian galerii różne konstrukcje geometryczne jak np. skrzyneczki, które mogły się otwierać i zamykać, albo też iluzoryczne obrazy w formacie 100 x 70 cm Dzięki nim wydobywał więcej wymiarów dla niebieskiej linii, która niczego nie omijała, wijąc się na wysokości 130 cm. Prezentowana „Interwencja” przedstawia błękitną linię biegnąca wzdłuż reprodukcji obrazu Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”, pochodzącej ze sklepu z pamiątkami w Muzeum Narodowym w Warszawie. Nazwa odzwierciedla zadanie, które miały pełnić prace Krasińskiego – interweniować w przestrzeń, kwestionować ją i kształtować na nowo. Niebieską linią artysta interpretował linearnie czas. Błękit – w odwiecznej symbolice oznacza czynnik duchowy, niebo i wodę. Jest barwą eteru i nieskończoności. Kolor ten przydany taśmie i przedmiotom, które obiega – nadaje wszystkiemu podwójne znaczenie. Reprodukcja – reprezentacja dzieła sztuki – stanowi symboliczny wycinek realnego świata, podczas gdy pasek, choć zrobiony z materialnie sprawdzalnego scotchu, nie jest ze świata materii, jest immaterialny i może przesuwać się w nieskończoność.

Gdyby szukać leitmotivu działalności Krasińskiego, to określenie „nieskończoność” wydaje się szczególnie użyteczne. Artysta pragnie bowiem rzeczy niemożliwej: chce nieskończoność zasugerować w sposób uchwytny wizualnie.

– Andrzej Kostołowski

Edward Krasiński był jednym z najważniejszych prekursorów neo-awangardy. Absolwent krakowskiej szkoły Kunstgewerbeschule, wydziału architektury wnętrz i grafiki, a następnie malarstwa na ASP u Władysława Jarockiego, Wojciecha Weissa, Józefa Mehoffera. W czasie okupacji związany ze środowiskiem Drugiej Grupy Krakowskiej, a od przeprowadzki do Warszawy w latach 50. z kręgiem Galerii Krzywego Koła. Od lat 60. do końca swojego życia współpracował z Galerią Foksal.

Twórczość Edwarda Krasińskiego jest bardzo złożona, niemal nieuchwytna, wypływająca z życia samego artysty i jego twórczej postawy wobec otaczającego go świata. Krasiński był niezwykłą osobowością, pełną poczucia humoru i dystansu do siebie samego. Cechy te pozwalały mu odrealniać rzeczywistość, zmieniać funkcję przedmiotów, kwestionować tradycyjne formy w sztuce. Wczesne prace Krasińskiego były to rysunki o tematyce erotycznej oraz obrazy utrzymujące się w surrealistycznej stylistyce. Jego ilustracje pojawiały się w pismach takich jak „Kierunki”, „Polska” oraz „Ty i Ja”.

W latach 60. nastał nowy etap w jego twórczości. Powstały wówczas jego pierwsze obrazy przestrzenne i reliefowe, wykorzystujące deseczki, druty i zawiasy. W tamtym okresie stworzył cykl „Dzidy” –  prace z prętów i plastikowych kabli, które były zawieszane w powietrzu i miały zaskakiwać widza nagłym pojawianiem się. Artysta już wtedy pracował z konceptem linii, ale charakterystyczna niebieska barwa jeszcze się nie objawiła. Zamiast tego były czerwienie, fiolety i szarości. 1968 roku artysta zaprezentował pracę „98K1”, gdzie niebieska linka łączyła ze sobą dwie butelki. Przedmioty codziennego użytku uwikłane w relacje z niebieskimi zwojami, traciły swoje pierwotne znaczenie i pojawiały się w zupełnie nowym kontekście. Krasiński starał się odrealnić rzeczywistość, sprawić aby to, co poważne nabierało lekkości.

W latach 1965 i 1967 artysta brał udział w happeningach Tadeusza Kantora. Od roku 1970 jego znakiem rozpoznawczym była niebieska linia – taśma samoprzylepna, którą artysta umieszczał na swoich pracach na wysokości 130 cm. Taśma pojawiła się m.in. na dziedzińcu Musée d’Art Moderne da la Ville de Paris podczas „3e Salon International de Galeries Pilotes” (1970). Jeszcze w tym samym roku Krasiński spóźniony się na Biennale w Tokio, wysłał do organizatorów telegram długości 80 metrów z powtarzającym się pięć tysięcy razy słowem „blue”, napisanym alfabetem morsa. Tekst został wydrukowany na papierze i umieszczony w przestrzeni przeznaczonej na obraz Krasińskiego. Praca następnie została przekazana do muzeum w Tokio, jako dar od artysty.

Błękitny pasek jako charakterystyczny element twórczości Krasińskiego pojawiał się regularnie, w różnych miejscach na przestrzeni lat. Bywał na obrazach, na ścianach galerii i w naturze. Dzięki niebieskiej taśmie artysta wchodził w interakcje z publicznością i badał temat nieskończoności. Prace Edwarda Krasińskiego znajdują się w zbiorach m.in. Centre Georges Pompidou w Paryżu, Muzeum Narodowym w Warszawie, Krakowie i we Wrocławiu, w Muzeum Sztuki w Łodzi i Galerii Narodowej w Pradze. W 1998 roku artysta został laureatem nagrody Polskiej Sekcji AICA za całokształt twórczości.