Wiedeń, kolekcja prywatna

a) Soter Jaxa-Małachowski (1867-1952)
Z Wybrzeża Bałtyku, 1922

gwasz, tektura

49 x 69,5 cm

sygn. p.d.: S Jaxa / 1922, opisany nad kompozycją maszynowo l.g.: Ludomir Sawicki: Polska Współczesna w Obrazach., śr.g.: Z WYBRZEŻA BAŁTYKU

b) Soter Jaxa-Małachowski (1867-1952)
Z Zagłębia, 1922

gwasz, tektura

49 x 69,5 cm

sygn. p.d.: S Jaxa / 1922, na odwrociu opisany: Z Zagłębia

c) Leon Kowalski (1870-1937)
Z Wołynia

akwarela, ołówek, papier

50,5 x 72,5 cm

sygn. p.d.: Leon Kowalski oraz sucha pieczęć, opisany pod kompozycją odręcznie l.d.: Rysował i malował Leon Kowalski, śr.d.: Z WOŁYNIA., p.d.: Nakładem Księgarni Geograficznej „ORBIS” w Krakowie., opisany nad kompozycją odręcznie l.g.: Polska Współczesna w Obrazach., p.g.: Tabl. 8.

d) Leon Kowalski (1870-1937)
Podole

akwarela, tusz, ołówek, papier

50,5 x 72,5 cm

sygn. p.d.: LKowalski. oraz l.d.: sucha pieczęć, opisany na odwrociu: Podole

e) Leon Kowalski (1870-1937)
Z Beskidów Wschodnich, 1922

akwarela, ołówek, papier

50,5 x 72,5 cm

sygn. l.d.: LKowalski. / 1922 oraz p.d.: sucha pieczęć, opisany na odwrociu odręcznie: Ludomir Sawicki: Polska Współczesna w Obrazach. / Tabl. / Rysował i malował Leon Kowalski Nakładem Księgarni Geograficznej ORBIS / Z Beskidów Wschodnich.

f) Józef Krasnowolski (1879-1939)
Pojezierze Kaszubskie, 1922

olej, tektura

49,5 x 71 cm

sygn. p.d.: J. Krasnowolski / 1922, opisany na odwrociu: Pojezierze Kaszubskie

g) Witold Rzegociński (1883-1969)
Warszawa

akwarela, pastel, papier

53,5 x 74 cm

sygn. l.d.: Rzegociński Witołd., opisany odręcznie i maszynowo pod kompozycją l.d.: Rysował i malował Witold Rzegociński., śr.d.: WARSZAWA, p.d.: Nakładem Księgarni Geograficznej „ORBIS” w Krakowie, opisany odręcznie i maszynowo pod kompozycją l.g.: Ludomir Sawicki: Polska Współczesna w Obrazach., p.g.: Tablica 16.

h) Witold Rzegociński (1883-1969)
Z Podlasia

akwarela, pastel, papier

53,5 x 74 cm

sygn. l.d.: Rzegociński Witołd., opisany odręcznie pod kompozycją l.d.: Rysował i malował Witold Rzegociński., śr.d.: Z Podlasia, p.d.: Nakładem Księgarni Geograficznej ORBIS w Krakowie, opisany odręcznie pod kompozycją l.g.: Polska Współczesna w Obrazach., p.g.: Tab. 10.

OPIS:

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku rozpoczęła się rekonstrukcja państwa we wszystkich obszarach jego funkcjonowania. Pośród tak ważnych planów jak odbudowa gospodarki i infrastruktury, reforma rolna czy walutowa, szczególne miejsce zajmowała reforma oświaty. Pod tym szerokim pojęciem kryły się liczne działania mające na celu nie tylko wyrównanie dysproporcji wywołanych ponad stuletnim okresem rozbiorów ale przede wszystkim wzmocnienie poczucia jedności narodowej i dumy z odzyskanej państwowości. Jednym z narzędzi stały się instytucje wydawnicze, które swoją działalnością wspierały oświatę, zasilając publikacjami szkoły i uniwersytety.

Oferowany zespół ośmiu prac malarskich powstał na potrzeby projektu realizowanego przez Wydawnictwo Nakładowej Księgarni Geograficznej ORBIS. Założona w 1922 roku przez znanego geografa prof. Ludomira Sawickiego instytucja, mająca swoją siedzibę w Krakowie, zajmowała się propagowaniem wiedzy geograficznej poprzez wydawane mapy, atlasy i inne publikacje naukowe. Z początkiem lat 20. Sawicki rozpoczął realizację projektu o nazwie „Polska współczesna w obrazach”, w który zaangażował polskich malarzy pejzażystów. Mieli oni za zadanie stworzyć obrazy ujmujące najważniejsze regiony i miasta oraz zjawiska krajobrazowe i ludnościowe Polski. Z obrazów tych powstały serie zawierające 20 ściennych, kolorowych plansz graficznych o wymiarach 50×70 cm. Tablicom tym odpowiadać miał „Album Polski Współczesnej” – publikacja małego formatu przeznaczona dla uczniów szkół. Plansze, wydane nakładem krakowskiego wydawnictwa ORBISU w 1923 roku, sprzedawane były podklejone lub nie i można je było nabyć w siedzibie wydawnictwa. Tematyka obejmowała: Warszawę, Bałtyk, Podlasie, Wołyń, Podole, Ojców, Wieliczkę, Beskidy, Zagłębie, Pojezierze, wieś polską i miasteczka polskie.

Autorami pierwowzorów wchodzących w skład oferowanego zespołu są Leon Kowalski, Soter Jaxa-Małachowski, Józef Krasnowolski i Witold Rzegociński. Leon Kowalski namalował w technice akwareli widoki Beskidów Wschodnich, Podola i Wołynia. Józef Krasnowolski stworzył olejny pejzaż z Pojezierza Kaszubskiego. Soter Jaxa-Małachowski podjął typowy dla niego temat Bałtyku oraz namalował przemysłowy widok Zagłębia. Natomiast Warszawę i pejzaż z Podlasia możemy podziwiać w dwóch akwarelach Witolda Rzegocińskiego. Wszystkie osiem prac musiały spełniać warunki konieczne do ich reprodukowania w formie dydaktycznych litografii. Mają ujednolicony format. Opatrzone są podpisami ułatwiającymi identyfikację tematu, zarówno autorskimi jak i naklejonymi przez wydawnictwo. Artyści dostosowali techniki malarskie i podłoże do wymogów wydawniczych – tematy potraktowane są w mniej malarski za to bardziej graficzny sposób, kontur jest wyraźny a plama koloru zdecydowana.

Oferowana seria ośmiu prac malarskich to bardzo rzadko spotykany na rynku aukcyjnym przykład współpracy artystów malarzy z naukowcami w służbie nauce i dydaktyce. W kontekście inicjatyw powiązanych z odbudową państwa polskiego po 1918 roku prezentowane dzieła, obok artystycznego i dydaktycznego, nabierają wymiaru historycznego i dokumentalnego.

Uczeń krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych i studiów artystycznych w Szkole Rysunku i Malarstwa Stanisława Grocholskiego w Monachium, Od 1902 roku na stałe mieszkał w Krakowie. Wielokrotnie podróżował do Włoch. Twórczość artysty obejmuje przede wszystkim malarstwo pejzażowe, dla którego charakterystyczne są zwłaszcza pejzaże morskie i nokturny. Artysta brał udział w wielu wystawach – w TPSP w Krakowie, TZSP w Warszawie, w Salonie Krywulta w Warszawie, w TPSP we Lwowie, w Łodzi, Poznaniu, Lublinie. Jako człowiek majętny początkowo malował dla przyjemności, po drugiej wojnie światowej został zmuszony do zarobkowania malarstwem. W tym czasie malarstwo olejne zastąpił akwarelą, gwaszem i pastelem, pozwalające na szybsze notowanie wrażeń i wykonanie obiektu. Prace artysty znajdują się w zbiorach muzeów polskich i cieszą się popularnością wśród kolekcjonerów prywatnych.