Warszawa, kolekcja prywatna Agra-Arta, aukcja 26.06.2022, poz. 32

Warszawa, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, 1894.

Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1894, Warszawa 1895, s. 31 (jako Dziewczyna – studyum).

Oferowane studium, namalowane przez Janinę Flamm w pierwszym roku pobytu artystki w Paryżu, przynależy do akademickiej fazy w jej twórczości. Zdradza doskonale opanowany warsztat, efekt gruntownego wykształcenia w zakresie malarstwa portretowego odebranego jeszcze przed wyjazdem do Académie Julian. Wejście w nowoczesne środowisko tej paryskiej szkoły, która nie tylko jako pierwsza w latach 80. XIX wieku pozwoliła kobietom malować akty z modela ale gromadziła twórców z wielu krajów europejskich i obydwu Ameryk, dało młodej Janinie Flamm nowe możliwości wyrazu. Jej malarstwo z okresu nauki w Académie Julian łączy akademickie wykształcenie z modernistyczną wrażliwością. Cechuje je doskonałe opanowanie tradycyjnych technik, szczególnie w przedstawianiu ciała, a jednocześnie eksploruje emocjonalną głębię poprzez intymne, często introspektywne tematy. Paleta barw skłania się ku ciepłym, ekspresyjnym tonom, a nacisk kładziony jest na nastrój, charakter i psychologiczny aspekt portretowanych modeli. Jej pociągnięcia pędzlem wahają się od precyzyjnych po luźno teksturowane, ukazując przejście od akademickiego realizmu do bardziej malarskiego, ekspresyjnego podejścia. Analizy porównawcze pozwalają dostrzec w oferowanym studium istotny wpływ jaki na twórczość Janiny Flamm miało malarstwo Amélie Beaury-Saurel, francuskiej artystki a zarazem nauczycielki w Académie Julian.

Janina Flamm, polska malarka, urodziła się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej; była córką znanego warszawskiego prawnika i wydawcy „Gazety Sądowej” Filipa Flamma. Była absolwentką szkoły malarstwa i rysunku dla kobiet prowadzonej w Warszawie przez Ludwika Wiesiołowskiego. W 1890 roku brała udział w wystawie w Salonie A. Krywulta. W 1894 roku wyjechała do Paryża, gdzie kontynuowała edukację artystyczną w Academie Julian. Równolegle w latach 1891-1896 brała udział w wystawach organizowanych przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Z warszawskiej szkoły, w której była uczennicą m.in. Bronisławy Malinowskiej, portrecistki i malarki kompozycji kwiatowych wyniosła zainteresowanie przede wszystkim martwą naturą i portretem. W trakcie studiów w Paryżu poznała swojego przyszłego męża, brytyjskiego malarza pejzażystę Erica Forbes-Robertsona, który był związany z kręgiem Pont-Aven i Paulem Gauguinem na wyspie Jersey. Tam też 17 lipca 1897 roku odbył się ślub Janiny Flamm z brytyjskim malarzem. Po okresie życia we Francji, Forbes-Robertson wraz z mężem przeniosła się do Wielkiej Brytanii z synem Philippe’em, urodzonym w 1898 roku, i ostatecznie osiedliła się w Londynie. Później mieli dwie córki: Cecilię (ur. 1900) i Idę (ur. 1902). Forbes-Robertson nadal brała udział w wystawach w Polsce i Wielkiej Brytanii, wracając do Salonu Zachęty w 1906 roku i uczestnicząc w wystawach Stowarzyszenia Artystów Sprzymierzonych (Allied Artists Association – AAA) w Royal Albert Hall w latach 1909 i 1911. Podczas drugiej wystawy AAA jej prace znalazły się w znakomitym towarzystwie w „Illustrated London News”. W sierpniu 1911 roku zorganizowała także wspólną wystawę ze swoim mężem w Esperantist Vagabond Club w Londynie. Janina Forbes-Robertson zmarła na raka w Londynie w Anglii w 1922 roku, w wieku 47 lat, zaledwie rok po śmierci swojej córki Cecylii, która studiowała w Royal Academy Schools i również zmarła na raka w wieku 21 lat. Dzieła Forbes-Robertson znajdują się w brytyjskiej domenie publicznej, m.in. w kolekcji Nottingham City Museums & Galleries, gdzie znajduje się portret jej córki Cecylii z 1910 roku, oraz w kolekcji sztuki Parlamentu Brytyjskiego, do której w 2022 roku wszedł portret Barbary Duval, stanowiący część rosnącej kolekcji sufrażystek. W Polsce jej prace znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie oraz w kilku kolekcjach prywatnych.