Polswissart

Obraz posiada potwierdzenie autentyczności Anny Winiarskiej.

Prezentowana praca należy niewątpliwie do najbardziej okazałych prac Ryszarda Winiarskiego. Nie tylko ze względu na swój rozmiar ale głównie za sprawą złożoności i wielości zabiegów użytych do opracowania finalnej kompozycji. Poza losową grą bieli i czerni widzimy jednocześnie wypukłe reliefy zbudowane z drewnianych klocków wychodzące w stronę widza oraz „zaburzenia” rytmu układające się wirowo wciągające jego wzrok wgłąb płaszczyzny obrazu. Całość kompozycji oddziałuje bardzo mocno zarówno poprzez format i dynamikę gier optycznych. „Penetracje przestrzeni” właśnie taką grę podejmowały. W przeciwieństwie do wielu kompozycji statycznych i uporządkowanych, te stanowią wyjątkową na tle twórczości Winiarskiego grupę obrazów, które same w sobie burzą własny porządek w sposób jednak w dalszym ciągu w pełni kontrolowany przez artystę. „Przestrzeń industrialna” jest logiczna i statyczna, dalsza część tytułu implementuje jej wariacje „z prawdopodobieństwem wystąpienia iluzji ruchu/ chaosu/ ruchu wirowego”. Analogiczna praca wystawiana była w 2017 roku na wystawie Ryszarda Winiarskiego towarzyszącej Biennale w Wenecji, są one wybitnymi okazjami kolekcjonerskimi ponieważ należą do najbardziej efektownych prac artysty ze szczytowego momentu rozwoju jego teorii malarstwa.

Ryszard Winiarski, absolwent Wydziału Mechaniki Precyzyjnej Politechniki Warszawskiej uczęszczał jako wolny słuchacz do pracowni malarstwa warszawskiej ASP. Należy do grona najwybitniejszych reprezentantów nurtu abstrakcji geometrycznej wywodzącej się z tradycji konstruktywizmu. Zgodnie z założeniami programu, od 1965 roku budował swe obrazy w oparciu o stały moduł – kwadrat pokryty czarną lub białą farbą. Ułożenie kwadratów i ich kolor jest przypadkiem uzależnionym od rzuconej kostki do gry lub układu losowego. Dla Winiarskiego celem nie jest obraz sam w sobie, ani jego estetyka, bardziej interesuje go sam proces twórczy sterowany rządzący się prawami gry. W tym sensie wyprzedzał artysta swój czas, wprowadzając do swoich prac elementy konceptualizmu. Stąd też Winiarski nie używał terminu „obraz”, ale „obszar” lub „próby wizualnej reprezentacji układów statystycznych”. Intencją artysty – jak pisze Bożena Kowalska – było odrzucenie przestarzałych norm tradycyjnej estetyki, wszelkich obowiązujących dotąd i nauczanych w szkołach zasad dotyczących malarstwa, łącznie z regułami budowy kompozycji czy rozwiązań kolorystycznych i światłocieniowych. Winiarski zanegował samą ideę obrazu jako dzieła sztuki kształtowanego świadomie przez artystę i noszącego cechy jego twórczej indywidualności. Dążeniem malarza było stworze nie sztuki bezosobowej, wyzbytej z wszelkiej emocji; sztuki, której nie da się ocenić z punktu widzenia wartości estetycznych, ale której sens można wyjaśnić racjonalnie, logicznie i precyzyjnie. (Ryszard Winiarski. Prace z lat 1973-1974, Polski Dom Aukcyjny „Sztuka”, Kraków 2002, s. 8-9). Prace Ryszarda Winiarskiego wchodzą w skład kolekcji takich instytucji jak Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowe w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Poznani, w kolekcji McCeory w Nowym Jorku, w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w New Delhi i wielu kolekcjach prywatnych.

Cała moja twórczość, do dzisiaj, z grubszabiorąc, jest budowana na tych dwóch obiektywnych mechanizmach, na porządku i przypadku. Porządkiem nazywam te doświadczenia, które są przypisane ciągom liczbowym, przypadkiem zaś te, w których uruchomiony został taki czy inny mechanizm losowy. (…) Na początku to co robiłem miało służyć przede wszystkim pewnej demonstracji, demistyfi kacji określonego obszaru sztuki po to, by zamienić go w obszar konkretnego, rzetelnego doświadczenia. Konsekwencją takiej postawy było odrzucenie wszelkiej myśli o ekspresji, wszelkiej myśli o wrażliwym odbiorzetego, co robię. - Ryszard Winiarski.

cyt. za: Prace z lat 1973-1974, Polski Dom Aukcyjny „Sztuka”, Kraków 2002, s. 20.