Polswissart

Nie pracował według scenariusza czy jakiejś z góry przyjętej koncepcji. Zmieniał pomysły w zależności od tego z kim pracował, co zobaczył. Działał w podobny sposób jak Franz Kline organizował
swoje kompozycje, w których przestrzeń powstaje między uderzeniami pędzla. Praca wynika z dynamiki sytuacji, a nie z przyjętych założeń.

– Robert C. Morgan (Rozmowa z magazynem Szum 27.04.2017)

Ryszard Waśko swoją działalność artystyczną rozpoczął w latach 70. jako członek awangardowej grupy artystycznej Warsztat Formy Filmowej, powołanej w ramach koła naukowego łódzkiej Szkoły Filmowej. Jest artystą konceptualnym, którego twórczość poprzez swoje relacje międzyrodzajowe i intermedialne wymyka się jednoznacznym ramom. Niekonwencjonalność i radykalność jego dzieł wciąż stanowi wyzwanie interpretacyjne dla współczesnych historyków sztuki.

Ze względu na wykształcenie w dziedzinie filmu i charakterystyczne dla wczesnego okresu twórczego eksperymenty z wideo, prace malarskie Waśki zaczęły powstawać stosunkowo późno – dopiero w latach dwutysięcznych. Spektrum poruszanych przez niego tematów jest niezwykle szerokie, a źródła inspiracji sięgają od mistrzów renesansowych przez telewizję, aż po nowe media. Artysta rzuca wyzwanie nowoczesnym, nietrwałym obrazom medialnym tworząc prace, w których migawki podpatrzone w telewizyjnych niusach, filmach, Internecie czy grach komputerowych są zamrożone na powierzchni płótna. W ten sposób artysta wyciąga widziane na ekranach sceny, poświęca im czas, odtwarzając je i nadając im zupełnie innego znaczenia.

Publiczność przyzwyczajona do kontemplacji dzieł malarskich, nie traktuje ich konsumpcyjnie tak, jak obrazy wyświetlane w telewizji czy Internecie. Malarstwo Waśki ma perfekcyjnie rozmyte kontury, nie sposób znaleźć tam ostrych kontrastów i przejść kolorystycznych. Ciekawą refleksję na ten temat prezentuje Claudia Wahjudi w “Kunstforum”: „W pracach olejnych „Narcyz” (2010) czy „Skowyt” (2013) obrazy przemocy z telewizji, Internetu i gier komputerowych łączą się z przedstawieniami dawnych mistrzów. Rozmyte motywy na dużych formatach można zobaczyć tylko z daleka, co można odczytać jako przypowieść: Rozpoznajemy szerszy obraz tylko wtedy, gdy trzymamy się z daleka od najświeższych wiadomości”. Waśko tworzy rozmyte obrazy przedstawiające codzienne życie, wraca do wspomnień z dzieciństwa i maluje je zasłonięte mgłą minionego czasu. Ludzka pamięć często okłamuje rzeczywistość, dlatego artysta maluje obrazy pozbawione konturów. Dzięki temu daje widzom margines niedopowiedzenia pozwalający na własną interpretację.

W pracach Waśki widoczne jest niezwykle konsekwentne zainteresowanie tym, jak doświadczamy świata, analizowanie specyfiki mediów, poprzez które jest on nam dostępny, śladów, jakie to doświadczenie pozostawia.

(Krajewski M., Piękno sztuki [w:] Ryszard Waśko. Piękno idei, Mazowieckie Cenrum Sztuki Współczesnej Elektrowni w Radomiu, Radom 2021, s. 15.)

Ryszard Waśko urodził się w 1947 roku w Nysie. Swoją działalność artystyczną rozpoczął w latach 70. jako członek awangardowej grupy artystycznej Warsztat Formy Filmowej, powołanej w ramach koła naukowego łódzkiej Szkoły Filmowej. Jest artystą konceptualnym, którego twórczość poprzez swoje relacje międzyrodzajowe i intermedialne wymyka się jednoznacznym ramom. Sztuka dla Waśki jest olbrzymim placem zabaw, z którego można wyciągać po trochu z każdej dziedziny. Artysta nie ograniczał się nigdy do jednego medium, które definiowałoby go jako malarza, rzeźbiarza, fotografa czy filmowca. Jest artystą absolutnym. Wpierw pojawia się temat, który chciałby zgłębić, a dopiero następnie pomysł na sposób jego realizacji. Twórczość Waśki jest niezwykle inteligentna. Artysta dryfuje pomiędzy samą istotą ludzkiej percepcji, przez eksperymenty z granicami sztuki aż do bardzo osobistej próby rozwiązania traum z przeszłości. Jego prace znajdują w wielu prestiżowych zbiorach muzealnych i kolekcjach, m.in. w: Lenbachhaus Museum w Monachium, Muzeum Sztuki w Łodzi, Berlinische Galerie w Berlinie, Neuer Berliner Kunstverein w Berlinie, Centre Pompidou w Paryżu, Arts Council w Londynie, Muzeum Sztuki w Haifie, Wilhelm-Hack Museum w Ludwigshafen, Art Collection of the World Bank w Waszyngtonie i Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy.

Waśko odnajdywał się również jako inicjator wydarzeń artystycznych. W 1979 roku założył w Łodzi Archiwum Myśli Współczesnej, które zrzeszało artystów i miłośników sztuki na sympozjach i wydarzeniach kulturalnych. To dzięki jego inicjacji została zrealizowana międzynarodowa, niezależna wystawa „Konstrukcja w Procesie” (1981) oraz powstało Międzynarodowe Muzeum Artystów w Łodzi (1989). W późniejszych latach był dyrektorem programowym P.S.1 Museum oraz Institute of Contemporary Art w Nowym Jorku (1990-1992), a w latach 1997-1999 przewodził Międzynarodowemu Stowarzyszeniu Artystów (IKG) z siedzibą w Kolonii. W 2004 roku zaingurował łódzkie Międzynarodowe Biennale Sztuki.