Polswissart

Zbigniew Libera jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych twórców polskiej sceny artystycznej. Fotograf, autor wideo i obiektów Libera należy do głównych reprezentantów sztuki krytycznej.

"Rzeczywistość jest płaska", nad którym artysta zaczął pracować w 2010 roku, a którego kolejny etap zaprezentowano na wystawie w Atlasie Sztuki w Łodzi organizowanej wspólnie z Fundacją Profile w 2013 roku, to projekt badający relacje między dwuwymiarowością a trójwymiarowością. Przedsięwzięcie artystyczne kontynuuje doświadczenia Libery na polu fotografii jako przedmiotu manipulacji, zarówno znaczeniowej, jak i czysto wizualnej prowadzone od początku lat 2000. Realizacja projektu polegała na stworzeniu obiektów – samochodu i roweru, które są wizualno-przestrzennymi hybrydami, przenoszącymi w trzeci wymiar perspektywiczne deformacje i skróty widzenia, którymi operują fotografia i film. Jak pisze historyk i krytyk sztuki Bożena Czubak elipsoidalne kształty kół roweru czy wybrzuszające się obłości samochodu, jego wykoślawione proporcje pokazują nam coś, czego nie ma. Zniekształcenia wzięte z fotografii przeczą jej domniemanemu obiektywizmowi („Atlas Sztuki nr 62”, Łódź 2013, s. 3). Z kolei w tekście kuratorskim do łódzkiej wystawy prof. Marta Leśniakowska pisze, że Zbigniew Libera chce wykazać prawdziwość teorii płaskiej rzeczywistości. Posługuje się w tym celu nie tyle samochodem jako kanonicznym produktem kultury modernistycznej, ile jego obrazem. Rzeczywistość jest płaska, powiada Libera, bo widzimy ją zapośredniczoną przez obraz, który dokonuje stereotypizacji widzenia. A skoro tak to co się stanie, gdy podejmie się próbę restytucji tego obrazu w rzeczywistość trójwymiarową, która jest u źródła obrazu? I jak ta zrestytuowana rzeczywistość będzie się prezentować? Inaczej mówiąc: jaki będzie wynik takiej hiperkonstruktywistycznej konwersji? („Atlas Sztuki nr 62”, Łódź 2013, s. 4).

Zaczerpnięty ze zdjęć znany wszystkim kształt roweru okazuje się być daleki od jego rzeczywistych form i proporcji. Wydobywając obiekt spod władzy spojrzenia Libera pokazuje wpływ obrazów kultury konsumpcyjnej na percepcje rzeczywistości i kreowanie jej mitów. Z właściwą sobie ironią i dystansem obnaża procesy jakim chcąc nie chcąc podlegamy wszyscy we współczesnym świecie.

Łódź, Galeria Atlas Sztuki, Płaska rzeczywistość, marzec 2013

Zbigniew Libera. Płaska rzeczywistość, w: „Atlas Sztuki nr 62", Łódź 2013, s. 3.