Polswissart

Malarz, grafik, typograf oraz teoretyk i krytyk sztuki. Członek ugrupowania Blok, Syndicat de la Prasse Artistique Française oraz Association Internationale des Critiques d'Art (AICA). Studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (1904-1909), w Akademii Sztuk Pięknych w Antwerpii (1909-1910) oraz - w latach 1911-12 - w École des Beaux-Arts i École des Arts Décoratifs w Paryżu. W 1913 roku wrócił do Polski i rozpoczął trzyletnie studia w warszawskiej Szkole Rysunkowej pod kierunkiem Jana Kuzika. Rok 1921 stanowił przełom w twórczości Berlewiego: artysta zwrócił się wówczas w stronę konstruktywizmu i suprematyzmu. Przeniósł się do Berlina, gdzie zetknął się z kręgiem konstruktywistów- El Lissitzkiego, Theo van Doesburg, Ludwiga Miese van der Rohe, Laszlo Moholy-Nagy. Sformułował wówczas zasadę mechanofaktury, którą ogłosił w Polsce w 1924 roku. Był czołowym przedstawicielem awangardowej abstrakcji geometrycznej w Polsce. Ważniejsze dzieła z tego okresu to: Mechanofaktura biało-czerwono-czarna z 1924 z Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Kompozycja mechanofakturowa znajdująca się w Muzeum Narodowym w Warszawie. W 1926 powrócił do sztuki figuratywnej.

W 1928 roku zamieszkał w Paryżu. Berlewi odkrył gorzką prawdę, że Francuzi nie byli zainteresowania czystą abstrakcją. Światowy krach ekonomiczny pod koniec 1929 roku z pewnością spotęgował trudne położenie, jako że rynek sztuki radykalnie się skurczył. Berlewi porzucił swoje eksperymenty z malarstwem abstrakcyjnym i dołączył do wielu innych awangardowych artystów, którzy ponownie zajęli się nowym rodzajem figuracji, określanej czasem jako "nowy klasycyzm" lub "powrót do porządku". W czasie II wojny światowej Berlewi schronił się w Nicei, uciekając w ten sposób przed aresztowaniami, deportacjami i mordowania Żydów przez nazistów. Po wojnie Berlewi powrócił do malarstwa, skupiając się głównie na portretach i martwych naturach inspirowanych XVII-wiecznymi mistrzami francuskimi. Do tego okresu przynależy oferowana „Martwa natura”. Wyczuwalne są w niej ślady wcześniejszych doświadczeń Berlewiego. Intensywny, płaski kolor ograniczony do czystych barw przywołujących na myśl estetykę konstruktywistyczną oraz syntetyzacja kształtów zdradzają awangardowy rodowód artysty. Sam dobór tematyki jest jednak odwołaniem do sztuki klasycznej, do wywodzących się z siedemnastowiecznego malarstwa holenderskiego martwych natur.

Oferowaną kompozycję Henryk Berlewi powtórzył dwukrotnie o czym informuje napis na odwrocie obrazu. Temat martwej natury z koszykiem najwyraźniej był bliski rozważaniom artysty na temat formy, czego potwierdzeniem jest litografia podmalowana ołówkiem z 1953 roku, którą artysta zatytułował „Narodziny obiektu”.

Warszawa, kolekcja prywatna
Polswiss Art, aukcja 23.05.2010, poz. 24

Malarz, grafik, typograf oraz teoretyk i krytyk sztuki. Członek ugrupowania Blok, Syndicat de la Prasse Artistique Française oraz Association Internationale des Critiques d'Art (AICA). Studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (1904-1909), w Akademii Sztuk Pięknych w Antwerpii (1909-1910) oraz - w latach 1911-12 - w École des Beaux-Arts i École des Arts Décoratifs w Paryżu. W 1913 roku wrócił do Polski i rozpoczął trzyletnie studia w warszawskiej Szkole Rysunkowej pod kierunkiem Jana Kuzika. Rok 1921 stanowił przełom w twórczości Berlewiego: artysta zwrócił się wówczas w stronę konstruktywizmu i suprematyzmu. Przeniósł się do Berlina, gdzie zetknął się z kręgiem konstruktywistów- El Lissitzkiego, Theo van Doesburg, Ludwiga Miese van der Rohe, Laszlo Moholy-Nagy. Sformułował wówczas zasadę mechanofaktury, którą ogłosił w Polsce w 1924 roku. Był czołowym przedstawicielem awangardowej abstrakcji geometrycznej w Polsce. Ważniejsze dzieła z tego okresu to: Mechanofaktura biało-czerwono-czarna z 1924 z Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Kompozycja mechanofakturowa znajdująca się w Muzeum Narodowym w Warszawie. W latach powojennych Berlewi uprawiał sztukę figuratywną. Do swoich nowatorskich eksperymentów z zakresu abstrakcji powrócił w latach 50. XX w.