54. Jan Berdyszak - Reszta reszt 54, 2012

  • Poprzedni

    Poprzednia praca

    Magdalena Abakanowicz
    - Z cyklu Portrety anonimowe, 2008,

  • Następny

    Następna praca

    Jan Berdyszak
    - Bez tytułu, 1987,

wszystkie obiekty

Opis obiektu

Jest oczywiste, że u Berdyszaka wszystko wpisuje się w jakieś continuum poszukiwań, nie tracą na aktualności stawiane przezeń pytania. Artysta stale wskazuje na paralelny problem niewyrażalności tego, co istotne oraz na istotność tego, co pomiędzy.

(Kazimierska-Jerzyk W., Obraz a idea: estetyczno-antropologiczne paradoksy sztuki konceptualnej: implikacje ikonoklastyczne, w: „Sztuka i Dokumentacja”, 2012, nr 6, s. 50.)

 

Cykl Reszty reszt, powstający od 2006 roku, poruszając się wokół obrazu, zmierza właśnie ku tej najbardziej radykalnej formie, jaka jest obecnie w tej sferze w sztuce współczesnej uchwytna, pisze Marta Smolińska (A-resztowanie (nie)widzialnego, w: Jan Berdyszak. Reszty reszt, wyd. Galeria Sektor I, Katowice 2009, s. 89). W Resztach reszt spotykają się elementy z natury sobie nieprzypisane, a wręcz obce i niedostosowane do siebie nawzajem, co dodatkowo podkreśla stosowana kolorystyka oraz rozmaite podejście do potencjału śladu pracy pędzla. Zestawienia barwne atakują oko, nie mieszcząc się ani w kategorii harmonii przez analogię, ani harmonii przez opozycję, jak czytamy dalej w eseju Smolińskiej. Kluczowe wydaje się w tym kontekście pojęcie (samo)integracji, wskazujące na potencjał fragmentów i reszt do budowania całości nowych, sytuujących się poza tradycją i stereotypami, dalekich od potocznego wyobrażenia na temat obrazu malarskiego.

Wewnątrz cyklu Reszty reszt znajduje się podzbiór prac zatytułowanych Reszta – z akcentem na liczbę pojedynczą. Berdyszak koncentruje się tu na jednostkowych, wybranych elementach, odciętych „resztach” po powstającej realizacji, które w nieoczekiwany sposób zyskują nowe autonomiczne życie.  

Problematyka przestrzeni to wiodący temat w twórczości Jana Berdyszaka, jednego z najoryginalniejszych i najbardziej autonomicznych artystów polskiej sztuki współczesnej. Wokół tej tematyki skupiały się jego poszukiwania od momentu ukończenia w 1958 roku studiów w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Przestrzeń – otaczająca, wypełniająca czy przenikająca obiekt - oraz sytuacje przez nią aranżowane towarzyszyły Berdyszakowi w zgłębianiu problematyki istoty obrazu. Od najwcześniejszych prac artysta zrywał z powszechnie przyjętymi dla malarstwa formatami, tworząc obrazy koliste pełne i fragmentaryczne. Metamorfozy te dotyczyły zarówno blejtramu jak i powierzchni płótna, która – nawet jeśli pozostawała tradycyjnie prostokątna – zapełniana była w układach pionowym bądź poziomym kołami lub ich wycinkami, resztkami. Sam Berdyszak o całej swojej twórczości lubił mówić, że to „reszta reszt” (Zboralska K., 101 polskich artystów współczesnych. Wybitnych, uznanych, debiutujących, wyd. Artinfo, Warszawa 2019, s. 18). Wraz z upływem czasu kwestia „pustego” staje się niemal równorzędna z tym co widzialne – samym obiektem. To, co fragmentaryczne, nieobecne, wycięte podkreślone zostało przez obecność mocnego konturu, ostro załamującej się jego linii, czy otworu wewnątrz obiektu.

Proweniencja

Warszawa, kolekcja prywatna

Biogram artysty

Wiodącym motywem sztuki Jana Berdyszaka, jednego z najciekawszych twórców polskiej sztuki współczesnej, jest przestrzeń. Wokół tej tematyki skupiały się poszukiwania artysty od momentu ukończenia w 1958 roku studiów w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Przestrzeń – otaczająca, wypełniająca czy przenikająca obiekt - oraz sytuacje przez nią aranżowane towarzyszyły Berdyszakowi w zgłębianiu problematyki istoty obrazu. Od najwcześniejszych prac artysta zrywał z powszechnie przyjętymi dla malarstwa formatami, tworząc obrazy koliste pełne i fragmentaryczne. Metamorfozy te dotyczyły zarówno blejtramu jak i powierzchni płótna, która – nawet jeśli pozostawała tradycyjnie prostokątna – zapełniana była w układach pionowym bądź poziomym kołami lub ich wycinkami, resztkami. Sam Berdyszak o całej swojej twórczości, m.in. o cyklu Koła podwójne powstającym w latach 60. ubiegłego wieku, lubił mówić, że to „reszta reszt” (Zboralska K., 101 polskich artystów współczesnych. Wybitnych, uznanych, debiutujących, wyd. Artinfo, Warszawa 2019, s. 18). Od po łowy lat 60. artysta tworzył cykl Obraz strukturalny z kołem. Głównym założeniem tej przełomowej dla Berdyszaka serii ukierunkowującej niejako jego dalsze poszukiwania, stały się wewnętrzne lub zewnętrzne (w stosunku do obiektu) wycięcia o geometrycznych kształtach podkreślające istotę niewidzialnej części obrazu czyli towarzyszącej mu przestrzeni. Wraz z upływem czasu kwestia „pustego” staje się niemal równorzędna z tym co widzialne – samym obiektem. To, co fragmentaryczne, nieobecne, wycięte podkreślone zostało przez obecność mocnego konturu, ostro załamującej się jego linii, czy otworu wewnątrz obiektu. Jan Berdyszak konsekwentnie przez lata zgłębiał problematykę granicy istnienia sztuki i rzeczywistości oraz wzajemności relacji zachodzących między obiektem, przestrzenią i obserwującym widzem. W tym sensie zbliża to artystę do op-artowskich twórców takich jak Wojciech Fangor, którzy prowadzili podobne poszukiwania na gruncie zdecydowanie jednak bardziej malarskim. Berdyszak jawi się bardziej jako naukowiec, poprzez konsekwentne operowanie kolejnymi cyklami sukcesywnie analizował interesujące go aspekty. Przestrzeń jako pustka ale też jako wstęp do przezroczystości – temu tematowi poświęcił Berdyszak prace wykonywane w szkle. Instalacje te powstawały w latach 70. dając początek znanemu cyklowi Passe-partout, do którego artysta używał przezroczystych materiałów ale również drewna. Samo słowo passe-partout, oznaczające przejście ku całości, zdaje się doskonale syntetyzować poszukiwania twórcze Berdyszaka, idącego od nicości przez transparentność po to, co widzialne i namacalne – obiekt. W całym ciągu twórczym Jana Berdyszaka nadrzędna pozostaje idea i jej szczegółowa analiza, co odbywa się kosztem materiału – samego dzieła. Dlatego też z taką łatwością artysta eksperymentował z rzeźbą używając do niej nie tylko szkła czy drewna ale też blachy, emaliowanych elementów – wszystkiego co pozwalało mu na budowanie rozmaitych układów. Jedno jest pewne, twórczość Jana Berdyszaka łamie po dziś dzień wszelkie konwencje tradycyjnego warsztatu malarza. Okrągłe blejtramy, wycięcia w płótnie, kompozycje wieloczęściowe, kompozycje – obiekty – poszukiwania te służyły zobrazowaniu pojęcia otwartości i nieskończoności, konfrontacji obrazu z jego otoczeniem. Bez względu na formę jaką przyjmuje dzieło wyróżnikiem twórczości Berdyszaka pozostaje analityczna postawa, naukowy charakter i konsekwencja w realizowaniu koncepcji.

Nr katalogowy: 54

Jan Berdyszak (1934 - 2014)
Reszta reszt 54, 2012


akryl, płyta pilśniowa / 72,5 x 80 cm
sygn. na odwrociu: JAN BER DYSZ AK 2012 72,8 x 82 246 MAD RESZTY RESZT 54 akryl oraz podłużny stempel Galerii Muzalewska


Estymacja:
60 000 - 70 000 zł ●
12 821 - 14 958 EUR
13 545 - 15 802 USD

Cena sprzedaży:
50 000 zł
10 684 EUR
11 287 USD

Aukcja Dzieł Sztuki 31 maja 2022

31 maja o godz. 19.00
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa

wystawa przedaukcyjna:
16 maja - 31 maja 2022 r.
Galeria Domu Aukcyjnego
ul. Wiejska 20, Warszawa

Wystawa czynna:
pn. – pt.: 11.00 – 18.00

sob.: 11.00 – 15.00

Skontaktuj się z nami, aby licytować na aukcji:
+48 (22) 62 81 367
galeria@polswissart.pl

 

ZLECENIE LICYTACJI

Licytuj online

Zapytaj o obiekt   

Newsletter

Zapisując się na newsletter Domu Aukcyjnego Polswiss Art otrzymujesz: