Polswissart

„Kurze Biura” to cykl prac realizowany przez Andrzeja Paruzela od 1988 roku. Pierwsze realizacje powstawały w ramach aktywności Biura Przewodników Po/Sztuce i Kulturze – indywidualnego projektu artysty z lat 1988-1995. Paruzel tłumaczy koncepcję stworzonego cyklu: „Zamknięte w drewnianych skrzynkach Kurze Biura są rodzajem mojego dziennika… W pierwszych skrzynkach umieszczałem obiekty, a raczej ich strzępy-kurze, przywołując artystów istotnych dla mojej edukacji i twórczości. Czasem wśród Kurzy pojawiał się obiekt reprezentujący rzeczywistość PRL-u, na przykład różowa landrynka – symbol słodyczy z minionej epoki. Początkowo Kurze zbierałem w pracowniach artystów konstruktywistów i przedstawicieli analitycznej sztuki konceptualnej. Z czasem poszukiwaniami objąłem artystów fluxusu, nowego realizmu czy sytuacjonizmu. Kurze odnajdywałem nie tylko w pracowniach, w których powstawały obiekty plastyczne, ale również na planach filmowych, w tekstach, utworach literackich i muzycznych, aż w końcu dotarłem do pasaży egzystencjalnych. Każda wypełniona kilkunastoma obiektami skrzynka stanowi jeden rozdział dziennika zebranego, jak pisał Stanisław Ruksza, przez kolekcjonera wrażeń. Ja trochę uściślam i dopowiadam – kolekcjonera zdarzeń”

(Andrzej Paruzel, Warszawa 2022).

Drewniana skrzynka „Kurzych Biur XIII” to:

Źdźbło trawy z pleneru w Osiekach sprzed pracy Jarosława Kozłowskiego z cyklu Strefa wyobraźni z 1970 roku.

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego użyte przez Andrzeja Dłużniewskiego w instalacji TA w Hotelu Sztuki w Łodzi 1990 roku.

Rysunek Jana Dobkowskiego powstały w czasie „nocnego wspólnego dyskutowania” na plenerze w Osiekach 1981 roku (niepodpisany).

Pióro gołębia pocztowego wysłanego z Łodzi podczas manifestacji artystycznej Kopuły, wieżyczki, strych – pasaże obywateli miejskich w 1993 roku. Gołąb pocztowy został przywieziony pociągiem z Bratysławy do Łodzi, następnie wypuszczony z wieżyczki kamienicy na Piotrkowskiej i w niedługim czasie powrócił do Bratysławy. Autorem tego działania był słowacki artysta Peter Bartoš. (Ewa Mikina i ja byliśmy kuratorami manifestacji).

Kawałek aluminiowej rurki wyznaczającej pion, z instalacji Petera Downsbrough z CSW Zamek Ujazdowski w roku 1994 (kuratorem wystawy był Paweł Polit).

Płatki róż z bukietu dla Mirona Białoszewskiego znalezione na Placu Dąbrowskiego. W momencie wydania Pamiętnika z Powstania Warszawskiego jego przyjaciele – Ludmiła Murawska i Ludwig Hering, byli poróżnieni z Mironem. Po przeczytaniu w nocy świeżo wydanej książki uznali, że jest ona znakomita i o 4 nad ranem udali się pod Halę Mirowską, gdzie zakupili 150 róż. Następnie poszli do Mirona Białoszewskiego na Plac Dąbrowskiego z gratulacjami. Resztki tych róż zobaczył jeszcze autor tego wspomnienia Tadeusz Sobolewski.

Angielskie małżeństwo – aktorka i dramaturg – podjęli pracę w teatrze Odeon w Paryżu na początku XX wieku. Zamieszkali w przytulnym mieszkanku przy pobliskiej Rue de Buci. W kolejnym sezonie teatralnym dramaturg miał romans z francuską aktorką o pięknych ustach, które ta podkreślała mocnym kolorem szminki. Żona dramaturga milczała przez jakiś, aż w końcu postanowiła odejść. Na biurku męża zostawiła szminkę oraz króciutki list umieszczając go w kałamarzu. List rozpuścił się w atramencie.

Maszynka do golenia wraz z kompletem żyletek zostawiona przez Bertranda Russella w mieszkaniu Franciszki i Stefana Themersonów w Londynie. Pobyt związany był z książką ilustrowaną przez Themersonów.

Dwa portrety Zbigniewa Dłubaka które wykonałem w czasie ostatniego spotkania z nim w Meudon pod Paryżem w latach 80. XX wieku.

W czasie hipotetycznej prezentacji UFO Júliusa Kollera w 1981 roku w Bratysławie talerzyk został rozbity. Na zdjęciu wykonanym przez Pavla Breiera widoczny jest Július wraz z Milanem Adamčakiem.

Koronka z ubrania żony Adama Mickiewicza, Celiny Szymanowskiej. Koronkę znalazłem w kamienicy przy Rue de Seine 63 (zamieszczam zdjęcie). Na tej ulicy przez pół wieku często bywałem, między innymi w galerii Lara Vincy, w której miałem kilka wystaw. Na ścianie domu, w który mieszkali Mickiewiczowie jest umieszczona marmurowa płyta z tekstem w językach polskimi i francuskim. Naprzeciwko jest mały skwerek, na którym siadywałem aby zjeść skromne studenckie śniadanie.

Pojemnik na kliszę rentgenowską znaleziony u sąsiada Alberto Giacomettiego na Montparnasse. W 1938 roku rzeźbiarz uległ poważnemu wypadkowi, został potrącony na chodniku przy Place des Pyramides. Doznał poważnego złamania prawego śródstopia i do 1946 roku poruszał się o kulach. Część krytyków wiązała charakterystycznie duże stopy w rzeźbach Giacomettiego z jego traumą powypadkową. Ta interpretacja nie jest powszechnie uznana, natomiast pewne jest, że z powodu błędnie określonego miejsca wypadku Jean-Paul Sartre w utworze Les Mots (Słowa) zamienił Place des Pyramides na Place d'Itali co spowodowało pretensje Giacomettiego i kłótnię między przyjaciółmi.

Książka Tout Ubu Alfreda Jarry podarowana przyjacielowi na zebraniu Collegium Patafizyków (Patafizyka – nauka o urojonych rozwiązaniach).

Jednominutowy zapis wideo udokumentowany przeze mnie na retrospektywnej wystawie Bena Vautier w Lyonie 2010 roku. Ben pokazuje działania w ramach Fluxusu.

kolekcja artysty

Już w czasie pierwszych studiów uniwersyteckich, na początku lat siedemdziesiątych, Andrzej Paruzel wyjeżdżał do Paryża, gdzie poznawał prace konceptualistów europejskich i amerykańskich, posługujących się fotografią i video. Paruzel wspomina: „Bardzo ceniłem strukturalne prace Jana Dibbetsa, działania do kamery Valie Export, Petera Weibla czy performatywne instalacje Nam Jun Paika. Uprawianie fotografii analitycznej, badającej własne medium jeszcze bardziej "wykorzystałem" w łódzkiej szkole filmowej, gdzie poznałem twórczość starszych kolegów z Warsztatu Formy Filmowej”. Artysta realizował cykle prac fotograficznych, video zapisów i instalacji, gdzie badał relacje między sobą, swoim postrzeganiem przestrzeni a rejestrującą ją kamerą. Na indywidualnej wystawie podtytułem "Sytuacje video fotograficzne" w 1977 roku w paryskiej galerii Lara Vincy, Paruzel prezentował prace o takiej problematyce. Na centralnym miejscu eksponowana była praca ''Czarny kwadrat''. Choć nie użył w niej kamery video z monitorem, to wprowadzając lustro przed aparat fotograficzny w pewnym stopniu stworzył zamknięty układ w przestrzeni dający się obserwować i rejestrować. Artysta wspomina paryską ekspozycję: „Pracę powstałą niemal pół wieku temu zapamiętałem szczególnie jeszcze z innego powodu. Podróżowałem na wystawę do Paryża najtańszym środkiem lokomocji – pociągiem. Wszystkie prace miałem w wielkiej teczce, a ta praca była przygotowana przez introligatora na połączonych, ale składających się, czterech tekturach. Precyzyjne sprawdzanie celników i żołnierzy na granicy z NRD, a później dwukrotnie na granicy Berlina wschodniego i zachodniego sprawiło, że musiałem wyciągać, rozkładać pracę i składać w przeładowanym przedziale narażając współpodróżnych na niedogodności. Drżałem, aby praca nie zniszczyła się i żeby jej nie stracić z powodów znanych tylko upartym kontrolerom...”.

Wśród licznych wystaw krajowych i zagranicznych na szczególną uwagę zasługują: Works and Words, Foundation De Appel, Amsterdam(1979), Extended Photography, International Biennale of Photography, Wiener Secession, Wiedeń (1981), XII Biennale de Paris, Musée d’art. Moderne de la Ville de Paris, Paryż (1982), Présences polonaises. L’art. vivant autor du Musée de Łódź, Centre Georges Pompidou, Paryż (1983), Drogi Kultury europejskiej, Slovenska Narodna Galéria, Europsky kulturny klub na Slovensku, Bratysława; Tension A.S.B.L., Hotel de Ville, Accademie Royalede Beaux-Arts de Brussels, Bruksela; Kunst-Werke, Berlin (1991), Drogi Kultury europejskiej, Hotel Sztuki, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź (1992),Analogue. Pioneering Artists’ Video from UK, Canada and Poland (1968-88), Tate Modern, Londyn(2006), Polska fotografia konceptualna, Freies Museum, Berlin (2011), Worcester Art Museum, Massachusetts, USA (2019).