Polswissart

Prezentowana instalacja Ryszarda Waśki powstała w okresie berlińskim (lata 1983-1986). Jest to monumentalna, czarna ulica, rozwijająca się w przestrzeni na prawie pięć metrów. Różnej długości czerwone pasy przecinają ją prostopadle, dzieląc na moduły. Praca porusza problem ciągłości percepcji podczas odbioru rzeźby i zmian, jakie mogą nastąpić podczas oglądania jej w ruchu. Stanowi nawiązanie do dzieł amerykańskiego rzeźbiarza, Carla Andre. Forma czarnej ulicy narzuca również skojarzenia z taśmą filmową. Twórczość Waśki jest silnie oparta na nowych mediach i jak zauważa Ryszard Kluszczyńki: „(…) jeśli dzieło autorstwa Ryszarda Waśki należy do rodzaju innego niż film, to zwykle on właśnie wypełnia względem tego dzieła rolę rodzaju-intertekstu” (Kluszczyński R., Transmedializm. O twórczości Ryszrada Waśki [w:] Ryszard Waśko. Łódź-Berlin. Prace z lat 1971-1996, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2008, s. 16).

W latach 60.-70. rozwinął się, głównie w Stanach Zjednoczonych, bardzo znaczący ruch w sztuce - minimal art. Trzeba tu zaznaczyć, że prekursorem tego ruchu był Władysław Strzemiński. Jednym z głównych przedstawicieli minimal artu był wybitny amerykański rzeźbiarz - Carl Andre. Jego rzeźby cechują się tym, że są skonstruowane z bardzo cienkich płyt metalowych (np. miedź) i często są wkomponowane w przyrodę tak, iż są prawie niewidoczne. Carl Andre mówił, że koncepcja jego rzeźb pochodzi z idei amerykańskiej „road” - bezkresnej drogi, która jest płaska i nie ma ani początku ani końca. Jest przede wszystkim ciszą, niejako jest to rzeźba „medytacyjna". Nie trzeba jej przemierzać, aby ją zobaczyć, wystarczy być w jednym punkcie.

Koncepcja moich płaskich „podłogowych" rzeźb wyrasta z opozycji do koncepcji Carla Andre. Jest jakby dialogiem z tym artystą, bowiem w moich rzeźbach interesowała mnie opozycyjna do amerykańskiej „drogi” idea „ulicy”, która jest miejscem wielu zdarzeń zachodzących podczas ruchu człowieka. Zawsze coś na nowo odkrywamy, gdy tylko przemieszczamy się wokół rzeźby, np. zmiana koloru, formy, kształtu, itp. Inaczej mówiąc, aby moje rzeźby zrozumieć to trzeba z nimi być, odkrywać je.  - Ryszard Waśko (Berlin, czerwiec 2022)

Radom, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu, Ryszard Waśko: Piękno idei, 5 marca 2021 - 25 maja 2021
Berlin, Żak|Branicka, Time Sculptures - Conceptual Work from the 1980s, 2015

Apanowicz M., Jurkiewicz M. (red.), Ryszard Waśko: Piękno idei [katalog wystawy], wyd. Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia, Radom 2021, s. 158-161

W pracach Waśki widoczne jest niezwykle konsekwentne zainteresowanie tym, jak doświadczamy świata, analizowanie specyfiki mediów, poprzez które jest on nam dostępny, śladów, jakie to doświadczenie pozostawia.

(Krajewski M., Piękno sztuki [w:] Ryszard Waśko. Piękno idei, Mazowieckie Cenrum Sztuki Współczesnej Elektrowni w Radomiu, Radom 2021, s. 15.)

Urodził się w Nysie w 1947 roku. Jest absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Jako student, a później wykładowca akademicki był jednym z głównych aktorów awangardowej grupy Warsztat Formy Filmowej. W latach 70. zrealizował eksperymentalne filmy, fotografie i wideo, które znalazły się w kanonie światowej sztuki konceptualnej. Od lat 80. zajmuje się malarstwem, a także rzeźbą, instalacją i performansem. Mieszka i pracuje w Berlinie. Brał udział m.in. w Documenta w Kassel, Biennale de Paris, Sydney Biennale, Paris Photo i Biennale Sztuki w Wenecji. Jego prace były wystawiane w Polsce (SCW Zamek Ujazdowski, Mocak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Zachęta Sztuk Pięknych, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie) oraz za granicą: MoMA (Nowy Jork), Centre Pompidou (Paryż), Tate Modern (Londyn), Kunstwerke (Berlin), Stedelijk Museum (Amsterdam), Martin Gropius-Bau (Berlin). Dzieła Ryszarda Waśki zostały zakupione m.in. do National Gallerie oraz Neuer Berliner Kunstverein w Berlinie, Cinema Museum w Brukseli, Bauhaus Museum w Dessau, Haifa Museum of Art w Izraelu, Wilhelm-Hack-Muzeum w Ludwigshaven, LUX Collection w Londynie, Electronic Arts Intermix w Nowym Jorku, Cinédoc i Centre Pompidou w Paryżu oraz do World Bank Contemporary Art Collection, Peter C. Ruppert Collection, Bank Austria Creditansalt Art Collection, Dresdner Bank Art Collection. W latach 1981-2010 był inicjatorem, realizatorem oraz kuratorem międzynarodowych wydarzeń artystycznych, z których cykl wystaw „Konstrukcja w Procesie” oraz Biennale Sztuki w Łodzi należą do najważniejszych wystaw sztuki współczesnej w Polsce ostatnich 50 lat.

Od 1990 roku był dyrektorem artystycznym PS1 w Nowym Jorku (obecnie MoMA). W 1993 roku założył Międzynarodowe Muzeum Artystów, które prowadził do 2000 roku. W 1997 roku został obrany prezydentem prestiżowego International Artists Forum (IKG). Wykładał na wielu renomowanych uczelniach, m.in. w St. Martins School od Art w Wimbledonie, Hochschule der Künste w Berlinie, Freie Kunstakademie w Essen oraz w Valand School of Fine Arts w Göteborgu, gdzie w latach 2004-2005 był profesorem. Ryszard Waśko jest trzykrotnym stypendystą Fundacji Pollocka. Został odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za działalność społeczną w latach 80. W 2009 roku otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2017 roku prestiżową amerykańską nagrodę Francis J. Greenburger Award.