Warszawa, kolekcja spadkobierców artystki Mediolan, kolekcja Stefano Cortina (zakup od artystki w 1990)

Haptyczny rezonans materii: Maria Papa-Rostkowska i gościnie. W stulecie urodzin artystki [katalog wystawy], wyd. Orońsko Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko 2023, s. 75 (inna wersja z białego marmuru).

Maria Papa Rostkowska zajmuje wyjątkowe miejsce w kanonie polskich artystek. Liczne wystawy w kraju i za granicą oraz kolejne opracowania, którym poddawana jest spuścizna Papy Rostkowskiej kształtują obraz jej samej jako kobiety silnej, odważnej, obdarzonej niezwykłym talentem i wrażliwością na formę. Wrażliwość tę dostrzegli ci, którzy wspierali Papę Rostkowską na drodze przemiany z malarki w rzeźbiarkę. Do tego grona należeli m.in. Jean Arp, Lucio Fontana, Joan Miró i Henry Moore. Wybrała drogę niełatwą. Praca z marmurem, który stał się ukochanym materiałem Papy Rostkowskiej, stawiała przed nią nie lada wyzwanie. Ciężka fizyczna praca z kamieniem, trudne warunki kamieniołomów – ten świat był tradycyjnie zarezerwowany dla mężczyzn. Maria Papa Rostkowska mimo to na stałe wpisała się w środowisko twórców zgromadzonych wokół Pietrasanta, wyróżniając się od współczesnych sobie rzeźbiarek, którym bliżej było do coraz modniejszych wówczas lekkich materiałów syntetycznych a także tradycyjnych tkanin. W kamieniołomach Henraux w Querceta di Seravazza w odosobnieniu oddawała się mozolnej pracy z marmurem. Przez miejscowych zapamiętana została nie tylko jako jedyna kobieta, która spędzała tam całe dnie, ale również jako niezwykle silna i zdeterminowana, kochającą swoją pracę jako artystka. Tworzyła monumentalne posągi w białym marmurze oraz mniejsze, kameralne formy. Jej dojrzały styl łączył w sobie tradycje sztuki klasycznej z głęboką znajomością materii kamienia i rzeźbiarskiego rzemiosła oraz z doświadczeniami artystycznej awangardy I połowy XX wieku. Oferowana rzeźba powstała ok. 1982 roku. Czytelność prostej linii i oszczędność formy doskonale materializują pojęcie czystości, które stało się pretekstem do stworzenia bryły. Wykuta w jasnoróżowym marmurze portugalskim nawiązuje do dzieł mistrzów awangardy takich jak Brancusi, Jean Arp i Emile Gilioli. Maria Papa wybrała we Włoszech życie raczej samotne, dzieląc swój czas między ciężką pracę fizyczną a pogłębianie zainteresowań filozofią i religiami. Dlatego jej rzeźby balansujące między abstrakcją a przedstawieniem niosą w sobie dodatkowe, ponadmaterialne znaczenie. „Czystość” to kameralna zwarta forma obdarzona miękkością i zmysłowością a także wyczuwalnym ładunkiem duchowym, kobiecym pierwiastkiem, który sprawiał, że marmur w rękach Marii Papy ożywał.

Maria Papa Rostkowska urodziła się w 1923 roku w Warszawie jako córka Bolesława Baranowskiego i Nadiei Baranowskiej. W 1943 roku wyszła za mąż za Ludwika Rostkowskiego juniora, działacza ruchu oporu i członka Żegoty. Wraz z dr. Ludwikiem Rostkowskim seniorem, jej teściem, młode małżeństwo uczestniczyło w ratowaniu Żydów z getta warszawskiego. Jej mąż został pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwego. Maria brała także czynny udział w Powstaniu Warszawskim, za co została odznaczona Srebrnym Medalem Virtutii Militarii. Schwytana przez hitlerowców i wywieziona, uciekła z pociągu wiozącego ją do Oświęcimia.

W 1946 roku podjęła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni prof. Janusza Strzałeckiego. Była stypendystką Ministerstwa Kultury, a następnie UNESCO w Paryżu. Po powrocie Marii do Polski zmarł jej mąż Ludwik Rostkowski junior, który był ofiarą represji stalinowskich. W 1950 roku została adiunktem w Akademii Sztuk Pięknych w Sopocie, a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Brała udział w licznych wystawach organizowanych przez państwo polskie. W 1952 roku otrzymała nagrodę za portret młodej Ślązaczki na Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Warszawie. W 1954 roku pracowała przy renowacji zabytkowej kamienicy przy Rynku Starego Miasta 10 w Lublinie. Kilka z jej obrazów znajduje się obecnie w kolekcji w Kozłówce. 

W 1955 roku na Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki, w Galerii Arsenał, poznała francuskiego malarza Edouarda Pignona, od którego dostała zaproszenie na wyjazd do Francji. Wyjechała z Polski w 1957 roku. Edouard Pignon wprowadził Marię w paryskie środowisko artystyczne. Poznała Gualtieri Papa di San Lazzaro, krytyka sztuki, dziennikarza, właściciela galerii i redaktora kultowego pisma artystycznego “XXe Siècle”. Był on wówczas kluczową postacią na międzynarodowej scenie artystycznej. Pobrali się w 1958 roku. Maria weszła w krąg towarzyski nowopośłubionego męża, a przyjaciółmi domu były takie postaci jak Nina Kandinsky, Juan Miro, Mark Chagall, Serge Poliakoff, Sonia Delaunay, Lucio Fontana, Jean Arp, Alberto Magnelli.

W latach 1958-1964 przebywała we Włoszech na zaproszenie słynnej pracowni ceramicznej Tullio Mazzotti’ego w Albisoli. Pracowała tam u boku Lucio Fontany, który zachęcił Marię do realizacji jej marzenia o zostaniu rzeźbiarką. Zaczęła tworzyć płaskorzeźby i rzeźby z terakoty i brązu, a od 1964 roku pogłębiała swe zainteresowanie marmurem, który stał się jej ulubionym materiałem. Pracowała głównie w Pietrasanta, niedaleko Carrary. W ciągu swojego życia stworzyła około trzystu rzeźb. W 1966 roku, rekomendowana przez Jeana Arpa i Lucio Fontanę, otrzymała nagrodę William and Norma Copley Foundation Award. Zmarła w 2008 roku w Pietrasanta.

Artystka reprezentowana była w Paryżu przez Galerię XXe Siècle, a w Mediolanie przez Galleria del Naviglio. Jej prace regularnie prezentowano w prestiżowych paryskich salonach (Salon de Mai, Salon d’Automne, Salon des Réalités Nouvelles) oraz licznych galeriach prywatnych, głównie we Francji i Włoszech. W 1994 roku jej rzeźby były wystawiane w Polsce, w Galerii Ars Polonia w Warszawie.

Monumentalne dzieła Marii Papy znajdują się w kolekcjach publicznych w Polsce: w Królikarni, w Muzeum Narodowym w Warszawie, Pałacu Prezydenckim oraz w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku; we Francji: w Parlamencie, Skansenie Paryskim, Pavillon de l’Arsenal, Bibliothèque Polonaise, Issoudun, Musée de l’Hospice Saint Roch, Musée d’Art et d’Histoire de Meudon, Musée d’Art de Menton; we Włoszech: w Pietrasanta, Centro di Arti Visivi di Pietrasanta, Muzeum Rzeźby Henraux, na Universita degli Studi (Mediolan). Około stu prac kameralnych znajduje się równiż w kolekcjach prywatnych we Francji, Włoszech, Szwajcarii, Belgii, USA, Japonii, Rosji i Polsce.