Polska, kolekcja prywatna zakup od artystki

Podstawową istotą twórczości Agaty Kus jest opowieść osadzona w realiach codzienności. Artystka w malarski sposób ukazuje historie zaczerpnięte z życia, przedstawia prawdziwe postacie i miejsca. Swoje obrazy komponuje na zasadzie zamrożonych migawkowych kadrów, demonstrując tym samym ich fotograficzną genezę. Prezentowana praca powstała specjalnie na potrzeby plakatu 26. Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena, który odbył się w Warszawie w kwietniu 2022 roku. To cykliczne wydarzenie, zainicjowane przez Elżbietę Penderecką i organizowane przez Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena, od lat promuje wybitnych artystów młodego pokolenia – zgodnie z ideą dyrektora festiwalu, Andrzeja Gizy. Dzieło Kus, stanowiące wizualną wizytówkę tej edycji, dołączyło do prestiżowej kolekcji plakatów tworzonych wcześniej m.in. przez Wilhelma Sasnala, Ewę Juszkiewicz czy Radka Szlagę. Obraz w metaforyczny sposób uosabia tytułowego „ducha Geniuszu”, przenosząc go we współczesne realia. Przedstawia dwie dziewczynki pochylone nad tabletem z aplikacją do nauki gry na pianinie. Skupienie malujące się na ich twarzach oraz zatrzymana w powietrzu dłoń sugerują pełne zaangażowanie w wykonywaną czynność. Dzieci, zanurzone w cyfrowym świecie, odkrywają jego nieograniczone możliwości, a zarazem własny potencjał twórczy. Scena przyciąga uwagę silnym kontrastem światła i cienia, który nadaje jej tajemniczego, wręcz mistycznego charakteru. Niedookreśloną przestrzeń spowija mrok, a jedyne źródło światła – tablet – rozjaśnia twarze dziewczynek i zarysowuje ich sylwetki. Tak właśnie, w epoce cyfryzacji, rodzą się nowe iskry talentu.

Tak samo jak przyjmujemy, że głos podmiotu lirycznego w wierszu niekoniecznie jest głosem samego poety, tak płótno malarza nie musi być odzwierciedleniem jego osobowości. Może być swoistym monologiem lirycznym. – Agata Kus (Z Agatą Kus rozmawia Agnieszka Jankowska-Marzec, Pracownia Agaty Kus w obiektywie Anny Stankiewicz, projekt „Pracownie do wglądu”, 2.01.2019)

Agata Kus zajmuje się różnymi dziedzinami sztuki, ale o sobie z pełnym przekonaniem mówi, że jest malarką. Jej malarstwo komentuje stereotypy, porusza tematy często trudne, takie jak kwestie kulturowe i tożsamościowe. Najbliższym jej językiem jest figuracja – Kus opiera się artystycznym modom, a za główną inspirację uważa świat. Tworzy ze swobodą, ekspresyjnie, lubi jak ołówek, taśma, farba czy pędzel pozostawiają swój namacalny ślad na płótnie. Ta demaskacja medium zaskakuje u artystki, która podkreśla swoje przywiązanie do języka realizmu i klasycznie postrzeganego piękna. Struktura na równi ze światłem są dla niej ważnymi narzędziami budowania obrazu.

Cechą charakterystyczną malarstwa Kus jest równoczesna wielość narracji, zestawianie pozornie niezwiązanych ze sobą sytuacji. Kolażowe kompozycje pozwalają na wielowątkową interpretację – od poszczególnych tematów, po ich syntezę – która nadaje zupełnie nowe znaczenie całości. W twórczości artystki nie braknie motywów feministycznych, choć ona sama lubi podkreślać, że głównym przedmiotem jej zainteresowania pozostaje szeroko pojęta kultura i jej wpływ na narzucane nam wzorce zachowań. W swych płótnach odnosi się do konkretnych sytuacji, komentując modele kobiecości i męskości, przemoc w związkach czy narzucane role społeczne. Inspiracją jest dla niej najbliższe otoczenie – to ono podlega swoistej dokumentacji. Artystka z zainteresowaniem przetwarza konteksty z codzienności – każde pozornie zwykłe zdarzenie może być punktem wyjścia do stworzenia niemalże magicznej narracji. Jednocześnie Kus stara się, aby jej twórczość była uniwersalna w odbiorze.  

Wraz z wnikliwszym spojrzeniem na obrazy malarki, dostrzega się panujące w nich wrażenie niepokoju. Pozornie banalne przedstawienia z czasem powodują dysonans, odsłaniając ukryte treści. Kuszą by je odczytywać. W przypadku prac Kus potrzeba interpretacji jest niezwykle silna. Jej kompozycje przypominają malarstwo alegoryczne, które pod tym co widzialne skrywa nie dające się pokazać wprost, ukryte treści. W tym kontekście kluczowy niejednokrotnie do rozszyfrowania obrazu okazuje się być jego tytuł. Artystka, która niezwykła wyjaśniać znaczenia swoich prac, nadaje im bardzo konkretne tytuły, stanowiące wskazówkę dla odbiorcy. O swoim malarstwie lubi myśleć jak o poezji, „której wersy nierzadko skonstruowane są z potocznych fraz i opisów codziennych zjawisk. Umiejętne ich zestawienie buduje wiele tajemnic, które zachęcają do odkrycia”.

Kus często ukazuje swoje współczesne bohaterki w zdegradowanych wnętrzach, przywołujących neoklasycystyczną architekturę XIX-wiecznej Polski. Tworzy to wyraźny kontrast z postaciami młodych dziewczyn, ubranych w markową odzież, które – choć na pozór obojętne wobec otaczającego je świata – wzbudzają niepokój wpatrzone w ekrany iPhone’ów, pozbawione jakiejkolwiek relacji z rzeczywistością wokół.