15. Jacek Malczewski - Przy studni

  • Poprzedni

    Poprzednia praca

    Jerzy Kossak
    - Bitwa pod Kutnem, 1939

  • Następny

    Następna praca

    Jan Styka
    - Maria, 1890

wszystkie obiekty

Opis obiektu

Artysta podejmował w swojej twórczości wiele tematów i wątków. Symbolika studni była jednym z najbardziej go intrygujących. Poświęcił jej frapujący pod
względem bagażu ikonografi cznego cykl Zatruta studnia. Prezentowany obraz nie należy do tego cyklu , ale jest z nim ścicśle związany ikonografi cznie. Motyw
studni nawiązuje do symboli znanych od wieków. Studnia m.in. wyobrażała centrum świata. W lustrze studni człowiek mógł rozpoznać siebie, ale z jej otchłani
mogło do niego wrócić echo jego własnej ciemnej natury. Ale studnia mogła być też symbolem źródła wolności i prawdy, źródłem myśli narodowej skażonej
przez wieloletnią niewolę. O takim znaczeniu studni zdaje się mówic prezentowany obraz. Zsuwajacy się z ramion mężczyzny szynel zwiastuje w lipcu 1914r
rychłe rozwiązanie politycznej sytaucji Polski. Wymowa symboliczna pracy zdaje się mieć dwa podłoża: egzystencjalny i patriotyczny. Niewątpliwą zaletą
kolekcjonerską pracy jest fakt, że od ponad 50 lat znajdował się w jednej kolekcji.

Proweniencja

Od lat 60-tych XX w – kolekcja prywatna, Poznań

Biogram artysty

(…) był od dziecka naturą głęboko uczuciową i poetyczną; tkwiło w nim usposobienie liryczne melancholijne, skłonność do zadumy, smutku i egzaltacji.

(Szydłowski T., Jacek Malczewski. Monografie artystyczne, tom 5., Kraków–Warszawa 1925, s. 7)

 

Absolwent krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych w klasie Jana Matejki i paryskiej École des Beaux-Arts. Urodził się w 1854 roku w Radomiu jako jeden z czwórki rodzeństwa. Gdy miał jedenaście lat, zmarł jego jedyny brat, Teodor, co spowodowało u Jacka zainteresowanie mistycyzmem i duchowością. Wychowany w patriotycznej atmosferze domu rodzinnego oraz kształcony między innymi przez wybitnego literata Alfonsa Dygasińskiego – uczestnika powstania styczniowego – jako malarz obrał wątek patriotyczny za wiodący dla całej swojej twórczości. Jego wyrazem stały się obrazy syberyjskie i kolejne przedstawienia Ellenai, a także wprowadzana symbolika przedmiotów: kajdan, jakuckiej czapki czy wojskowego szynela.

W 1872 roku jego prace obejrzał sam Jan Matejko, który w liście do ojca młodego artysty pisał: „Rysunki kreślone ręką syna Pańskiego Jacka, zdają się wskazywać i obiecywać niepośledni talent malarski, którego rozwinięcia nie należy może zbyt długo przetrzymywać”. Za sprawą tej sugestii Malczewski przerwał naukę w gimnazjum i został przyjęty na pierwszy rok studiów w Szkole Sztuk Pięknych. W 1874 roku, podczas pobytu w Radomiu, namalował swój pierwszy olejny obraz – portret siostry Heleny przy fortepianie. W tym wczesnym okresie tworzył prace w duchu szkoły matejkowskiej, warsztatowo bardzo akademickie. Były to portrety, sceny rodzajowe i dzieła o tematyce patriotyczno-martyrologicznej. Od lat 90. w jego sztuce zaczęły pojawiać się treści symboliczne, przenikające się wzajemnie z wątkami patriotycznymi i biblijnymi, a także literackimi i alegoryczno-fantastycznymi. Ponadto nieprzerwanie realizował się jako portrecista, malując przy tym z wielką pasją podobizny własne.

W swoim życiu Malczewski sporo podróżował. W latach 1884-1885 wziął udział w naukowej ekspedycji Karola Lanckorońskiego do Małej Azji. Zwiedził także Grecję i Włochy. W latach 1885-1886 przebywał przez kilka miesięcy w Monachium. Po powrocie zamieszkał na stałe w Krakowie, gdzie został profesorem w Szkole Sztuk Pięknych (po 1900 roku przemianowanej na Akademię Sztuk Pięknych). Dwukrotnie był mianowany jej rektorem.

W 1886 roku na weselu córki profesorostwa Janczewskich artysta poznał Marię Gralewską, która rok później została jego żoną. W 1888 roku młodym państwu Malczewskim urodziła się córka Julia, a w 1892 roku syn Rafał – dziedzic ojcowskiego talentu i przyszły malarz. W tym samym czasie sztuka Malczewskiego osiąga pełnię dojrzałości. Doświadczenia monachijskie, młodopolska atmosfera Krakowa, a także klimat domu rodzinnego połączyły się i dojrzały w wielkich symbolicznych obrazach Melancholia” (1894) i Błędne koło” (1895-1897). Około 1900 roku artysta związał się z Marią Balową, która była przez lata największą spośród jego muz. Miłość ta zaważyła na charakterze twórczości Malczewskiego, który przedstawiał ukochaną we wszelkich obliczach – jako dumną Polonię, zwycięską Nike, kuszącą Eurydykę, spokojną Thanathos i zwodniczą chimerę.

Malczewski oprócz pracy na krakowskiej akademii, działał aktywnie w tamtejszym środowisku artystyczny i kulturalnym. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” i należał także do Grupy Zero, z którymi licznie wystawiał. W ostatnich latach życia przebywał głównie w Lusławicach i Charzewicach koło Zakliczyna. Pod koniec życia dotknięty ślepotą, zmarł 8 października 1929 roku.

Nr katalogowy: 15

Jacek Malczewski (1854 - 1929)
Przy studni, 1914


olej, płyta / 73 x 92 cm
sygn.l.d. JMalczewski/Lipiec 1914


Cena wywoławcza:
200 000 PLN


Estymacja:
250 000 - 350 000 PLN


Cena sprzedaży:
270 000 PLN


AUKCJA DZIEŁ SZTUKI

9 czerwca, 2015 r. godz. 19.00
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa

Kontakt w sprawie obiektów

galeria@polswissart.pl
tel.: +48 (22) 628 13 67

ZLECENIE LICYTACJI

Zapytaj o obiekt   

Newsletter

Zapisując się na newsletter Domu Aukcyjnego Polswiss Art otrzymujesz: