78. Jan Tarasin - Ciąg przedmiotów III, 1991
Opis obiektu
Nie chcę (...) żeby to, co robię, miało bezpośrednie odniesienia do jakiegoś gotowego tworu natury. Zajmuję się 'przedmiotami' na wielu piętrach ich odprzedmiotowienia.
– Jan Tarasin
Jan Tarasin niezaprzeczalnie należy do klasyków współczesnego malarstwa polskiego, a jego charakterystyczny i konsekwentny styl często utożsamiany jest z nurtem, kierującym się w stronę abstrakcji. Jego sztukę trudno zaszufladkować czy przypisać określonej tendencji artystycznej, ponieważ nigdy nie pociągały go modne trendy - zawsze tworzył własne, niepowtarzalne "pismo".
Pokrótce malarstwo artysty można określić jako ciągłą próbę ujarzmienia przedmiotów. Przez lata zmagał się on z fascynującym go światem znaków. Pierwotnie głównym tematem malarskim Jana Tarasina była martwa natura, którą artysta stopniowo redukował i przekształcał w układ plam, znaków, form i linii. Inspiracją dla niego były przedmioty wzięte bezpośrednio z otaczającej go rzeczywistości, często swoją kompozycją przypominające pismo. Zanim w roku 1965 zaczęły przybierać nową formę „przedmiotów policzonych” lub „przedmiotów aktywnych” były one dla artysty jakby nie do końca uchwytne – na płaszczyźnie płótna toczyła się „walka” między nimi a malarzem, którą Tarasin określał jako „przyłapywanie na gorącym uczynku autentycznego życia”. Przedmioty na obrazach Tarasina zdają się być formami występującymi w określonym porządku. W przestrzeni obrazów rozgrywają się skomplikowane i wielowątkowe akcje, dla których tłem może być przestrzeń niezidentyfikowanej lub przypominającej zarys pejzażu. Z biegiem czasu przedmioty oscylują ku zespołom płaskich, graficznych znaków eksponowanych kontrastowo na jasnych lub ciemnych tłach. Interpretacja znaczeń zawartych w znakach Tarasina bywa różnorodna, od sugerowania, iż realne przedmioty zyskują w jego obrazach abstrakcyjny kod, aż po pogląd, że malarstwo artysty odzwierciedla ukryty porządek natury i bliskie jest metafizyce. Artysta w swych dziełach pokazuje iż abstrakcję rozumie jako odrealnioną rzeczywistość, wprowadza widza w swój świat mikro i makrokosmosu, gdzie przedmioty mają tylko sugerowaną substancję, domyślny ciężar, przeczuwaną dynamikę i zdradzają ukierunkowanie napięć, domagając się swojego miejsca w przestrzeni. „Moje obrazy nie mają ani początku, ani końca – mówił Tarasin - one mogą tak się ciągnąć w nieskończoność. Jest to monotonny zapis, bez przerwy czymś zakłócany. W ten sposób powstaje dramaturgia. Są to jakby monotonne szeregi, w których nic nie powtarza się dwa razy. A pojawiające się nieregularności, przypadki i zakłócenia tworzą nowy rytm. Nie chodzi mi ani o przedmiot, ani o znak, najważniejsze jest znalezienie relacji między programem, determinacją a przypadkiem czy okolicznościami. Tajemnica wszystkiego, co istnieje, jest wynikiem tych dwóch sił działających na siebie. (…) Moje malarstwo jest poszukiwaniem ruchomego modelu opartego na stałych konfliktach i ciągłych przemianach. Zbytnie zajmowanie się człowiekiem jako czymś wyłączonym z całego kontekstu uważam za mało interesujące i niewiele dające samemu człowiekowi pożytku. Uniwersalny klucz dotyczy w równym stopniu nas, jak wszystkiego innego; szukanie go na zewnątrz jest więc ważniejsze niż dzielenie naszych postępowań jak włosa na czworo.” (Jana Tarasina Obrazy Istotne [katalog wystawy], Płock 2008)
Biogram artysty
Znakowe zapisy Tarasina – malarskie czy rysunkowe – stanowią projekcję znaczeń, których słowami nie da się przekazać. Są to zapisy magiczne. Jednak konkret przedmiotowy, który od początku twórczości artysty towarzyszył mu, nabierając raz większej, a raz mniejszej wagi w jego obrazach i rysunkach, także i w latach siedemdziesiątych, osiemdziesiątych pozostaje obecny.
(cyt. za: Kowalska B., Twórcy-postawy. Artyści mojej galerii, Warszawa 2015, s. 339)
Jan Tarasin niezaprzeczalnie należy do klasyków współczesnego malarstwa polskiego, a jego charakterystyczny i konsekwentny styl często utożsamiany jest z nurtem, kierującym się w stronę abstrakcji. Jego sztukę trudno zaszufladkować czy przypisać określonej tendencji artystycznej, ponieważ nigdy nie pociągały go modne trendy – zawsze tworzył własne, niepowtarzalne "pismo". Urodził się w 1926 roku w Kaliszu. W 1946 roku rozpoczął studia artystyczne na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, rozwijając talent pod okiem m.in. Zygmunta Rudnickiego, Zbigniewa Pronaszki i Wacława Taranczewskiego.
Niemalże od początku swej twórczej drogi Tarasin zmagał się z fascynującym go światem znaków. Pierwotnie jego głównym tematem malarskim była martwa natura, którą artysta stopniowo redukował i przekształcał w układ plam, znaków, form i linii. Inspirację stanowiły dla niego przedmioty wzięte bezpośrednio z otaczającej go rzeczywistości, często swoją kompozycją przypominające pismo. Około 1957 roku zerwał z malarstwem realistycznym i zaczął tworzyć aluzyjne wnętrza, które wypełniał swoiście traktowanymi „przedmiotami”. W 1959 roku opublikował swój traktat o przedmiotach, który stał się wykładnią jego wizji artystycznej: „Powstawaniu każdego nowego artystycznego dzieła, obdarzonego nową formą i nową skalą działania, będzie zawsze towarzyszyć nieustępliwy opór przedmiotów (…) Jedyną oznaką naszej niezależności jest zdolność stałego przeciwstawiania się mu, zdolność możliwie niezależnego wyboru, zgodnego z naszym pojmowaniem świata” – pisał artysta (cyt. za: Jan Tarasin, O przedmiotach, „Przegląd artystyczny”, nr 1, 1959, s. 6).
Sztuka Tarasina to ciągła próba „ujarzmienia przedmiotów”. Zanim w roku 1965 zaczęły przybierać nową formę „przedmiotów policzonych” lub „przedmiotów aktywnych”, były one dla niego czymś jakby nie do końca uchwytnym – na płaszczyźnie płótna toczyła się „walka” między malarzem a przedmiotami, którą Tarasin określał jako „przyłapywanie na gorącym uczynku autentycznego życia”. Przedmioty na obrazach Tarasina zdają się być formami występującymi w określonym porządku. W przestrzeni kompozycji rozgrywają się skomplikowane i wielowątkowe akcje, dla których tłem może być przestrzeń niezidentyfikowana lub przypominająca zarys pejzażu. Z biegiem czasu przedmioty oscylowały ku zespołom płaskich, graficznych znaków eksponowanych kontrastowo na jasnych lub ciemnych tłach. Stały się pewnym ułożonym systemem, ze swoimi wewnętrznymi podziałami i określonym rytmem.
Tarasin był laureatem wielu prestiżowych nagród, wyróżnień polskich i zagranicznych, m.in.: Nagrody Yomiuri na III Międzynarodowej Wystawie Młodych Plastyków w Tokio (1964); Nagrody Działu Polskiego na V Biennale di San Marino (1965); Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida za najlepszą wystawę w 1975 r. (1976); Nagrody im. Jana Cybisa (1984).
Nr katalogowy: 78
Jan Tarasin (1926 - 2009)
Ciąg przedmiotów III, 1991
olej, płótno / 81 x 100 cm
sygn. l.d.: Jan Tarasin 91
opisany na odwrocie: JAN TARASIN „CIĄG PRZEDMIOTÓW III" 1991
- Estymacja:
-
150 000 - 180 000 zł ●
33 040 - 39 648 EUR
37 500 - 45 000 USD
- Cena sprzedaży:
-
230 000 zł
50 661 EUR
57 500 USD
Aukcja Dzieł Sztuki 15 marca 2022
15 marca 2022 godz. 19.00
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa
wystawa przedaukcyjna:
23 luty – 15 marca 2022 r.
Galeria Domu Aukcyjnego
ul. Wiejska 20, Warszawa
Wystawa czynna:
pn-pt: 11:00 - 18:00
sob-nd: 11:00 - 15:00