Polswissart

Sztuka dla Ryszarda Waśko jest olbrzymim placem zabaw, z którego można wyciągać po trochu z każdej dziedziny. Artysta nie ograniczał się nigdy do jednego medium, które definiowałoby go jako malarza, rzeźbiarza, fotografa czy filmowca. Jest artystą absolutnym. Wpierw pojawia się temat, który chciałby zgłębić a dopiero następnie pomysł na sposób jego realizacji. Twórczość Waśko jest niezwykle inteligentna. Artysta dryfuje pomiędzy samą istotą ludzkiej percepcji przez eksperymenty z granicami sztuki aż do bardzo osobistej próby rozwiązania traum z przeszłości. W latach 70. i 80. Waśko zdecydowanie zintensyfikował swoje działania malarskie i rzeźbiarskie. W 1980 roku odbyła się słynna wystawa Pier + Ocean show w Hayward Gallery w Londynie, w której brał udział. Na fali sukcesu zainicjował festiwal w Łodzi „Konstrukcja w procesie”, który w późniejszych latach miał wiele kolejnych edycji w różnych miastach Polski. Waśko w następnych latach wyemigrował najpierw do Anglii, a następnie do Berlina. W Niemczech odnalazł wolność tworzenia i zaczął wracać w swojej twórczości do wcześniejszych źródeł inspiracji, jakimi był film eksperymentalny i awangarda lat 20. Prezentowana praca „Run Up And Cross” z 1985 roku nawiązuje do klatek 35-milimetrowej taśmy filmowej. Waśko przerywa ich linearną ciągłość, zmieniając tym ich rytm i napięcie. Proces tworzenia reliefowych kompozycji był bardzo czasochłonny. Artysta metodycznie nakładał kolejne warstwy farby na płytę pilśniową, tworząc trójwymiarowy wzór. W ten sposób chciał połączyć trójwymiarowość rzeźby i czasowość filmu. W katalogu „Ryszard Waśko” wydanym przez Muzeum Historii Miasta w Łodzi w 2008 roku, możemy przeczytać o analogicznej pracy: „Swym kształtem i wyglądem przywołuje skojarzenia z fragmentem taśmy filmowej. Brakujący ruch filmu jest tu zastąpiony ruchem odbiorcy, który przemieszczając się w przestrzeni galerii, buduje odwróconą, ale ciągle dynamiczną relację z imaginowanym filmem. […] Uzupełnieniem tej dynamiki jest percepcyjna zmienność dzieła uzależniona od zmieniającego się oświetlenia (naturalne światło wpadające przez okna galerii). Praca ta, przy zachowaniu intertekstualnego odniesienia do filmu, wydaje się zarazem ostatecznym jego porzuceniem. Jest odejściem ku wizualizacji plastycznej, ku materii, fakturze, farbie, aktywności fizycznej, realnej przestrzeni. Ku nowym możliwościom twórczym”. (Ryszard Waśko. Łódź – Berlin. Prace z lat 1971-1996 [katalog wystawy], red. Knapik K., wyd. Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź 2008, s. 19). Twórczość Waśki jest bardzo różnorodna ale równocześnie koncepcyjnie spójna. Jego prace znajdują w wielu prestiżowych zbiorach muzealnych i kolekcjach, m.in. w: Lenbachhaus Museum w Monachium, Muzeum Sztuki w Łodzi, Berlinische Galerie w Berlinie, Neuer Berliner Kunstverein w Berlinie, Centre Pompidou w Paryżu, Arts Council w Londynie, Muzeum Sztuki w Haifie, Wilhelm-Hack Museum w Ludwigshafen, Art Collection of the World Bank w Waszyngtonie i Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy.

Berlin, Galerie ŻAK / BRANICKA, Ryszard Wasko: Time Sculptures, 17.09.-7.11.2015
Turyn, International Fair of Contemporary Art. „Artissima", 2015

Ryszard Wasko: Time Sculptures, wyd. Żak / Branicka Galerie, Berlin 2015, okładka

W pracach Waśki widoczne jest niezwykle konsekwentne zainteresowanie tym, jak doświadczamy świata, analizowanie specyfiki mediów, poprzez które jest on nam dostępny, śladów, jakie to doświadczenie pozostawia.

(Krajewski M., Piękno sztuki [w:] Ryszard Waśko. Piękno idei, Mazowieckie Cenrum Sztuki Współczesnej Elektrowni w Radomiu, Radom 2021, s. 15.)

Ryszard Waśko urodził się w 1947 roku w Nysie. Swoją działalność artystyczną rozpoczął w latach 70. jako członek awangardowej grupy artystycznej Warsztat Formy Filmowej, powołanej w ramach koła naukowego łódzkiej Szkoły Filmowej. Jest artystą konceptualnym, którego twórczość poprzez swoje relacje międzyrodzajowe i intermedialne wymyka się jednoznacznym ramom. Sztuka dla Waśki jest olbrzymim placem zabaw, z którego można wyciągać po trochu z każdej dziedziny. Artysta nie ograniczał się nigdy do jednego medium, które definiowałoby go jako malarza, rzeźbiarza, fotografa czy filmowca. Jest artystą absolutnym. Wpierw pojawia się temat, który chciałby zgłębić, a dopiero następnie pomysł na sposób jego realizacji. Twórczość Waśki jest niezwykle inteligentna. Artysta dryfuje pomiędzy samą istotą ludzkiej percepcji, przez eksperymenty z granicami sztuki aż do bardzo osobistej próby rozwiązania traum z przeszłości. Jego prace znajdują w wielu prestiżowych zbiorach muzealnych i kolekcjach, m.in. w: Lenbachhaus Museum w Monachium, Muzeum Sztuki w Łodzi, Berlinische Galerie w Berlinie, Neuer Berliner Kunstverein w Berlinie, Centre Pompidou w Paryżu, Arts Council w Londynie, Muzeum Sztuki w Haifie, Wilhelm-Hack Museum w Ludwigshafen, Art Collection of the World Bank w Waszyngtonie i Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy.

Waśko odnajdywał się również jako inicjator wydarzeń artystycznych. W 1979 roku założył w Łodzi Archiwum Myśli Współczesnej, które zrzeszało artystów i miłośników sztuki na sympozjach i wydarzeniach kulturalnych. To dzięki jego inicjacji została zrealizowana międzynarodowa, niezależna wystawa „Konstrukcja w Procesie” (1981) oraz powstało Międzynarodowe Muzeum Artystów w Łodzi (1989). W późniejszych latach był dyrektorem programowym P.S.1 Museum oraz Institute of Contemporary Art w Nowym Jorku (1990-1992), a w latach 1997-1999 przewodził Międzynarodowemu Stowarzyszeniu Artystów (IKG) z siedzibą w Kolonii. W 2004 roku zaingurował łódzkie Międzynarodowe Biennale Sztuki.