Mediolan, kolekcja prywatna

Obok motywu polowań, przeglądu wojsk czy portretów konnych, sceny orientalne należały do najbardziej popularnych dzieł w twórczości Tadeusza Ajdukiewicza. Wszystkie przedstawienia łączy temat koński, związany z prawdziwą pasją artysty do tych zwierząt. Prócz malarstwem, Ajdukiewicz zajmował się bowiem także gospodarowaniem na roli i właśnie hodowlą koni. Stąd wynikała jego rzetelna wiedza o ich zachowaniu, ruchach i budowie anatomicznej, którą z powodzeniem wykorzystywał w swojej sztuce. Prezentowana „Scena bałkańska” powstała w 1898 roku w Bukareszcie. Artysta często zmieniał miejsce pobytu, co związane było z jego życiem ponad stan i wynikającymi z tego notorycznymi problemami finansowymi. Około 1896 roku zawitał do stolicy Rumunii, goszcząc wcześniej w Sofii i Konstantynopolu. Namalował wówczas m.in. „Przegląd armii rumuńskiej” oraz opracował album armii rumuńskiej w akwareli na zamówienie tamtejszego Ministerstwa Wojny. Około 1904 roku osiadł na stałe pod Bukaresztem, pracując jako oficjalny malarz rumuńskiego dworu. Ajdukiewicz w swych scenach rodzajowych wracał niekiedy do danego motyw czy wykorzystywał już raz opracowany układ postaci, podobnie jak czynił do jego mistrz Józef Brandt. W rozgrywającej się nad wodą kompozycji dwaj jeźdźcy z luzakiem prowadzą rozmowę ze stojącym nieopodal mężczyzną z bronią i psami. Podobny motyw pochylonego jeźdźca z pierwszego planu pojawia się na obrazach „Na stepie – pytanie o drogę” (ok. 1900) oraz „Przed polowaniem”. Z kolei galopujący w oddali młody chłopak w czerwonej czapce zdaje się być cytatem, do którego malarz lubił powracać, czyniąc go elementem tła lub głównym tematem kompozycji, jak w „Targu w Dobrudży” (ok. 1880–1900) czy „Jeźdźcu z luzakiem” (1911). Oferowana „Scena bałkańska”, rozbudowana i doskonała warsztatowo, jest jednym z najlepszych przykładów orientalnych scen, jakie wykonał artysta.

Tadeusz Ajdukiewicz był malarzem, autorem portretów oraz scen batalistycznych i rodzajowych. W latach 1868-1873 był uczniem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni Władysława Łuszczkiewicza. Dzięki wsparciu stypendialnemu hr. Szembeka, kontynuował swą edukację w Akademii Wiedeńskiej, a następnie w Monachium u Otto Seitza i Alexandra Wagnera. Olbrzymi wpływ na sztukę Ajdukiewicza miał okres nauki w monachijskiej pracowni Józefa Brandta. W 1877 roku artysta brał udział w wyprawie do Azji Mniejszej, Egiptu oraz Nubii. W latach 1882-1893 pracował jako malarz na dworze cesarskim w Wiedniu, specjalizując się w malarstwie portretowym. W 1893 roku przeniósł się na dwór króla Bułgarii, a stamtąd do Stambułu na dwór sułtana Absulhamida II. Po wybuchu I wojny światowej, wstąpił do Legionów Polskich. Zmarł w szpitalu wojskowym na skutek choroby. Ajdukiewicz przejął od Józefa Brandta tematykę parad, polowań oraz potyczek. Jego wachlarz tematów był niezwykle szeroki. Artysta wykazywał się świetną techniką, zręcznym odtworzeniem materii i stylem, który przypadł do gustu szerokiej grupie publiczność. Chętnie malował konie. Spod pędzla Ajdukiewicza wyszło wiele portretów konnych Franciszka Józefa I, arcyksięcia Rudolfa, cesarza Wilhelma II, Edwarda VII czy książąt Meiningen. Był artystą związanym z mecenatem arystokracji i dworów panujących. To w tych kręgach zrobił prawdziwą karierę, a jego obrazy cieszyły się powszechnym uznaniem. Malował polowania (Wyjazd na polowanie, 1876), rewie wojskowe (Rewia wojsk rumuńskich, 1896) i sceny rodzajowe, chętnie myśliwskie (Konie na pastwisku, 1874; Koński targ, 1900). Doświadczenie wielu podróży m.in. do Egiptu, Nubii, Syrii i Anatolii miało wpływ na jego malarstwo, w którym pojawiły się sceny z życia codziennego ludzi zamieszkałych tamte okolice (Spotkanie na pustyni, 1890). W twórczości Ajdukiewicza nie zabrakło również wizerunków kobiecych, gdyż w portrecie odnajdywał się znakomicie. Artysta malował portrety aktorek Antoniny Hoffman i Józefy Reszkówny, pełne intymności i kobiecego wdzięku. Jednym z jego najsłynniejszych kobiecych portretów jest pełnopostaciowy obraz Heleny Modrzejewskiej w roli Marii Stuart (1800). W malarskim repertuarze Ajdukiewicza nie zabrakło scen historyczno-rodzajowych, inspirowanych twórczością Maksymiliana Gierymskiego (Obóz powstańców w lesie, 1875). Swoje obrazy wystawiał w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie i w warszawskiej Zachęcie. Jego prace uczestniczyły również w wystawach w Wiedniu, Dreźnie, Monachium i Pradze.