W labiryncie paryskiego metra, na peronach, podróżując z jednego do drugiego końca miasta, Piotr zbiera zabłąkane słowa. Układa puzzle, jednak czy jedna litera spotka tę drugą? Nagle w ciemnych korytarzach pojawia się wiersz, oświetlając sens zapomnianego muru: to wspaniały obraz Piotra i odnaleziona droga…

– Irène Jacob

Sztuka Piotra Czajkowskiego staje w obronie tego ducha awangardy i dziś, w drugiej dekadzie XXI wieku. Podobnie jak jego poprzednicy, twórczość tego artysty pobudza do myślenia i jest głęboko zakorzeniona w historii europejskiego modernizmu. Twórca ma determinację godną długodystansowca eksplorującego trudne i głębokie pokłady myślowe.

– prof. Richard Demarco

Praca „Metro / White” Piotra Czajkowskiego jest kolejną odsłoną z cyklu METRO, który artysta nieprzerwanie kontynuuje od 2012 roku oraz który stanowił przedmiot jego rozprawy habilitacyjnej w 2020 roku. Stworzona kompozycja swoim układem przypomina swoistą krzyżówkę, zapisaną tajemniczym kodem. Z rzędów liter wyłowić można nazwy stacji paryskiego metra: Porte de la Chapelle, Bobigny – Pablo Picasso, Porte Dauphine, Trocadéro, Montparnasse… Tworzą one nieskończone ciągi znaczeniowe. Na obrzeżach dodatkowo towarzyszą im numery poszczególnych linii – 12, 5, 2, 9, 1, 3 i 4. W tej artystycznej łamigłówce, odwołującej się do urbanistyki Paryża – prawdziwego miasta-ikony, symbolu zachodniej kultury – Czajkowski zawarł metaforę podróży: „Metro to podróż. Całe nasze życie jest podróżą. Nieustannie kroczymy w różnych kierunkach. Dążymy do szczęścia, miłości, spełnienia. Nasze spotkania z ludźmi, ważne sytuacje, zmiany życiowe są kolejnymi punktami na trasie tej podróży, są jak stacje metra. Tu wsiadamy, tam wysiadamy, przesiadamy się i jedziemy dalej… Moje prace symbolizują wędrówkę w głąb siebie, w przeszłość i przyszłość, nie zapominając o teraźniejszości. W tej wędrówce nic nie jest oczywiste, wiele pozostaje przed nami ukryte” (Czajkowski P., Cykl METRO, piotrczajkowski.com).

Podziemny świat Paryża ze swoim skomplikowanym układem urbanistycznym to punkt wyjścia dla artysty do rozważań natury egzystencjalnej. Jest szkołą życia, której doświadcza codziennie ponad cztery miliony osób – mieszkańców, przyjezdnych, turystów. Metro uczy tolerancji, akceptacji napotykanych na swej drodze „obcych”, szacunku do ludzi różnych ras, wyznań, orientacji, a także innego wykształcenia czy majętności. Obrazy z cyklu METRO są najważniejszą serią w twórczości Czajkowskiego. Prace oprócz swojego wymiaru symbolicznego, stanowią również niejako pamiętnik z podróży artysty do Paryża – to urwane momenty z pamięci, składające się w wyjątkowy obraz.

Urodzony w 1973 roku Piotr Czajkowski jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, gdzie od 1999 roku pracuje jako wykładowca. W roku 2020 uzyskał tytuł doktora habilitowanego, a przedmiotem jego rozprawy habilitacyjnej był cykl obrazów i rysunków „Metro”. Cykl ten artysta rozpoczął w 2012 roku, tworząc pierwsze obrazy. Tytułowe hasło cyklu jest istotnym kluczem do zrozumienia zastosowanej przez artystę metafory, którą nazywa „czytaniem miasta”. Paryż, bo to on jest podmiotem, którego dotyczy ten zabieg artystyczny, to dla twórcy także, a może nawet przede wszystkim, złożony organizm, tętniący labirynt ulic, placów i parków, wypełnionych mówiącymi wszystkimi językami świata mieszkańcami i turystami. Ujęcie tak wielowymiarowego, złożonego desygnatu wymagało więc wypracowania szczególnych środków wyrazu, zastosowania medium, które pozwoliłoby na przekazanie w ograniczonej przestrzeni płaskiego obrazu godnej tego zjawiska metafory. Obrazy i rysunki z cyklu „Metro” mają bardzo indywidualny, unikalny charakter. Odbiorca znajdzie w nich zarówno głęboki namysł, bliski medytacji, jak i lekkość typową dla pospiesznych notatek z podróży. Artysta tak tłumaczy metaforyczny charakter cyklu: „Metro to podróż. Całe nasze życie jest podróżą. Nieustannie kroczymy w różnych kierunkach. Dążymy do szczęścia, miłości, spełnienia. Nasze spotkania z ludźmi, ważne sytuacje, zmiany życiowe są kolejnymi punktami na trasie tej podróży, są jak stacje metra. Tu wsiadamy, tam wysiadamy, przesiadamy się i jedziemy dalej… Moje prace symbolizują wędrówkę w głąb siebie, w przeszłość i przyszłość, nie zapominając o teraźniejszości. W tej wędrówce nic nie jest oczywiste, wiele pozostaje przed nami ukryte”. Profesor Richard Demarco, współczesny promotor sztuki – między innymi Tadeusza Kantora i grupy Cricot 2, Jerzego Nowosielskiego, Henryka Stażewskiego, a także Josepha Beuysa i Mariny Abramović – mówi o sztuce Piotra Czajkowskiego: „Twórczość tego artysty pobudza do myślenia i jest głęboko zakorzeniona w historii europejskiego modernizmu. Twórca ma determinację godną długodystansowca eksplorującego trudne i głębokie pokłady myślowe”. Prace Czajkowskiego znajdują się w prywatnych kolekcjach w Polsce, Francji, Niemczech, Belgii, Holandii, Hiszpanii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Japonii i USA. Premierowa odsłona cyklu „Metro” odbyła się w Alliance Française w Łodzi w 2013 roku. Artysta swoje prace pokazywał także na licznych prestiżowych wystawach w kraju i za granicą, m.in. w Salon Des Beaux Arts w Carrousel du Louvre w Paryżu oraz na wystawie Art Capital, Grand Palais, Salon des Artistes Indépendants Comparaisons w Paryżu. Brał też udział w ważnych dla świata sztuki wydarzeniach, takich jak Spectrum Miami / Art Basel czy Warszawskie Targi Sztuki.